Postuum eerbetoon: Helmert Woudenberg zal voortleven

Het bericht geeft een enorme opdoffer: Helmert Woudenberg (78) is donderdag 23 november 2023 plotseling overleden aan de gevolgen van een hartaanval. Het bericht doet veel pijn. Deze acteur/theatermaker heeft een warm plekje veroverd specifiek bij een talrijke groep amateurtoneelspelers in Zeeland. Juist dat wil ik als postuum eerbetoon vooral memoreren, in de hoop dat zijn veelzijdigheid in de necrologieën in de dagbladen ook benadrukt zal worden.

Helmert heeft veel betekend voor het toneel in Nederland. Bij het vernieuwende Werktheater en bij gezelschap Baal. Als artistiek leider, samen met acteur Gees Linnebank (1945-2006), van het Arnhems toneelgezelschap Theater, als  regisseur en als acteur in talrijke toneelstukken. In willekeurige volgorde een korte opsomming van producties die op dit moment door mijn hoofd schieten: Als de Dood, Je moet er mee leren leven, Avondrood, De Moeder van Nicolien (naar het boek van J.J. Voskuil), Fortuyn, Bouwmeester Solness,  Mansholt, Fluiten in het donker en vorig jaar nog in het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk zijn voorleessessie uit de verhalen van Simon Carmiggelt onder de titel ‘Duiveland komt nooit meer droog’.

En natuurlijk was Helmert vooral ook een kei in het geven van masterclasses met de door hem ontwikkelde spelmethode op basis van de elementen: vuur, water, lucht en aarde. Vooral de geluksvogels binnen het Zeeuws amateurtheater die ooit zo’n masterclass over de ‘vier elementen’ bij hem konden volgen, zullen hem nog steeds dankbaar zijn. Hij leerde in vier dagdelen hoe je als regisseur op basis van die elementen je acteurs tot verrassend spel kon krijgen. Als speler kreeg je handvatten om op verrassende wijze van emotie te kunnen wisselen. Helmert heeft zijn masterclass diverse keren in Zeeland kunnen geven. Want, kanttekening: Daar was destijds nog subsidie voor. Evenals voor een structuur met twee Provinciale Toneeladviseurs, die dit soort geweldige aanbod konden organiseren. Evenals het verzorgen van een middenkader-regieopleiding. Maar dat is inmiddels nostalgie. Het hier en nu is anders en schraal op dat gebied.

Maar Helmert zal voortleven, zeker bij de toneelliefhebbers in Zeeland. Door zijn mastersclasses hier ontstonden vriendschapsbanden. Zijn toneeloptredens in deze provincie trokken specifiek veel bezoekers. Hij nam na afloop altijd tijd voor een geanimeerde nazit, waarin meestal een boeiend gesprek ontstond over het belang van theater maken, over de noodzaak van vernieuwingen daarin en over het moeten blijven opboksen tegen de immer dreigende afbrokkelingen van budget voor de cultuursector.  Helmert zelf bleef altijd opboksen en manifesteerde zich steeds weer op verrassende wijze als verteller en acteur. Hij zou dat ook dit seizoen blijven doen in zijn soloproductie ’ Louis Bouwmeester -onze grootste toneelspeler’ en in de voorstelling ‘Blind’ samen met José Kuijpers. Maar de dood sneed hem, die talentvolle, rijzige, maar wel wat brozer wordende man de pas af. Rust zacht Helmert, we blijven aan je denken.

Op de foto: Een mooie herinnering biedt de editie van het Elektrafestival van het Zeeuws Amateurtoneel in 1995 waarbij Helmert Woudenberg (l) samen met de ook zeer gewaardeerde acteur Gees Linnebank de presentatie van dit mooie evenement verrichtte. Op de foto de twee toneelvrienden in een geanimeerd gesprek.