Verblind door liefde en solidariteit

Gezien: Zondag 21 april 2024; Theater De Verdieping Zierikzee; Monoloog ‘Dansen op Der Boede’; Spel: Wilma Selen; Tekst en regie: Rens Schot; Stichting Valreep.

‘Wat een blijk van solidariteit’, hoorde ik als verzuchting van een toeschouwster bij het verlaten van de zaal na de voorstelling ‘Dansen op Der Boede’. Actrice Wilma Selen had het publiek ruim drie kwartier in de greep gehouden met een monoloog over een vrouw die door liefde en solidariteit verblind is geraakt. Die vrouw betreft Jo Verstraate (1909-1986), beter bekend onder haar schuilnaam als schrijfster Dignate Robbertz. Zij schreef populaire streeksromans over mensen en gebeurtenissen in het Zeeuwse land: ‘Jikkemien’, ‘Man te Roer’, ‘Volk van Bazalt’,  ‘Govert’, ‘De heks van Veere’.

Wilma voert ons mee door het leven van deze vrouw die aanvankelijk sympathie opwekt, ons vervolgens doet huiveren en afschrikt en uiteindelijk bij sommigen wellicht wat compassie kan opwekken. Compassie omdat Jo vanuit compromisloze liefde voor haar man omstreden keuzes in haar leven heeft gemaakt. Zij doet haar verhaal als schrijfster bij de presentatie van haar nieuwste boek ‘De Ulekop’ in 1965. De aanwezigen zijn vooral geïnteresseerd in de relatie tot haar echtgenoot, die kort geleden is overleden.

Het is heel knap als je als speelster met een monoloog zoveel geconcentreerde aandacht en wisselende emoties kunt afdwingen. Hulde ook aan de lekker bekkende tekst en regie van Rens Schot. De voorstelling is deels gebaseerd op de biografie van Lo van Driel: ‘Het ongerijmde leven Martien Beversluis’. Jo Verstraate, dochter van de sluiswachter in Veere, viel als jonge vrouw als een blok voor die Martien Beversluis, met wie ze in 1937 trouwde.

Jo zette haar man op een voetstuk, bewonderde hem haar leven lang en achtte zijn talent ver boven het hare verheven. Ten onrechte, maar dat kan liefde blijkbaar tot gevolg hebben. Schrijver, publicist, activist Martien Beversluis was omstreden. Hij waaide met alle winden mee. Hij begon als gematigd protestant, werd daarna socialist, communist, gereformeerd, nsb-er, sympatisant van de germaanse ss, katholiek en antroposoof. In WOII speelde hij als burgemeester van Veere en Vrouwenpolder geen fraaie rol. Maar Jo bleef haar man in alles trouw en werkte zelf ook met veel plezier mee met haar komisch bedoelde bijdragen in De Zeeuwsche Stroom, het partijblad van de nsb in Zeeland.

‘Jo, denk toch na!, kom tot inkeer!’, zou je deze vrouw bijna willen toeroepen, maar haar eigenzinnigheid doet je beseffen dat zij haar eigen opvattingen over ‘goed of fout zijn in de oorlog’ zal blijven koesteren. Een voorstelling waar je nog lange tijd over na kunt praten en denken. De komende weken nog te zien in Domburg, Leeuwedorp, Middelburg, Serooskerke, Sint Laurens. Zie voor speellijst: www.valreep.com

Foto: Wilma Selen met portret van Jo Verstraate en Martien Beversluis.

Heksenverbranding in Nieuwe Kerk Middelburg

De Nieuwe Kerk in Middelburg vormt komend weekend het decor voor een bedompte kerk 552 jaar geleden. In 1472 werd op het kerkplein in Almen de eerste Nederlandse vrouw als ‘heks’ verbrand. Theatermakers Achterhoek maakte onder de titel ‘De heks van Almen’ een theaterstuk over deze onvoorstelbare gebeurtenis. De voorstelling is vrijdagavond 19, zaterdagavond 20 en zondagmiddag 21 april te zien in de Nieuwe Kerk in Middelburg.

Als Aleyda in haar eigen huis wordt opgepakt en meegesleurd naar die kerker heeft zij geen idee wat de reden van haar aanhouding is. Pas wanneer haar dochter Greetje haar komt opzoeken wordt het duidelijk: Aleyda, de eigenzinnige vrouw die haar krachten en kennis van geneeskrachtige kruiden gebruikt bij haar werk als vroedvrouw, wordt verdacht van hekserij. ,,De heksenverbrandingen hebben grote invloed gehad op de ontwikkeling van onze maatschappij en de positie van vrouwen daarin’’, zegt  Heleen Verburg, dramaturge en regisseur van ‘De heks van Almen’. Verburg is in Zeeland onder meer bekend door de stukken ‘Coupure’ en ‘Een nieuwe God’, die zij schreef voor Theater Zeelandia.

Theatermakers Achterhoek maakte dit stuk aanvankelijk als locatievoorstelling tijdens de coronaperiode op het kerkplein in Almen zelf. De toeschouwers zaten daarbij op gepaste afstand van elkaar. Daarna maakte deze productie een tournee langs meerdere buitenlocaties in het land. Inmiddels is er een hernieuwde versie in een kleinschaliger opzet gemaakt, die nu dus in Middelburg te zien is. Niet alleen het gruwelijke historische verhaal wordt hierin verteld, maar het verleden en het heden worden met elkaar vermengd.

De twee actrices Manja Bedner en Julia Bedner spelen de rollen van moeder moeder en dochter. Ze zijn dat ook in het echt. Manja schreef de tekst van het stuk.  De twee speelsters  stappen diverse keren uit het historische verhaal en belichten dan hun eigen gevoelens in het licht van hedendaagse onderwerpen. Daarmee vergelijken zij ook oudere en jongere generatie vrouwen. ,,Die heksenverbranding heeft destijds een enorm gat geslagen in de vrouwenkracht. Dat had grote impact op de maatschappij’’, zegt Verburg. Voor haar benadrukt dat de reden hierover in het heden ook het gesprek aan te gaan.

Link voor tickets in de Nieuwe Kerk: https://www.theatermakersachterhoek.nl/middelburg

De Zeeuwse Komedie: De herinnering blijft!

Gezien: ‘Tussen Ons’ van Alan Ayckbourn; vrijdag 22 maart in Scheldehof Vlissingen; door De Zeeuwse Komedie; regie: Marieke van Dijk; cast: Emiel Koorneef, Anneke van Jaarsveld, Bryan Plant, Petula van den Heuvel, Marike Kerklaan; techniek: Dominique Duijndam.

Het staat zeer terecht verwoord in de flyer bij de voorstelling ‘Tussen Ons’ van de Zeeuwse Komedie:  ‘Bij de Britse bijspelauteur Alan Ayckbourn gaat het vaak om de diepere laag’. ‘Zijn thema’s zijn vaak het gezinsleven dat het heroïsche en impulsieve uit de mens weg haalt. Hij schept kleine werelden om te lachen en zachtjes bij te huilen’.

Dat zijn treffende omschrijvingen. Wie het werk van Ayckbourn een beetje kent, weet dat je bij zijn stukken veel plezier kunt hebben en schrijnende pijn zult voelen. En herkenning natuurlijk als de tragiek in de onderlaag wordt getroffen. ‘Tussen Ons’ dateert al van 1976. Dat maakt dit stuk echter niet gedateerd. Onmacht om met moeilijke situaties om te gaan, of niet te kunnen omgaan met zorgen en verlangens waar je naasten mee worstelen, is immers van alle tijden. En die onmacht leidt dan vaak tot onbegrijpelijk en onhandig gedrag. En als we dat bij anderen zien, valt daar om te lachen. Hard te lachen zelfs om niet te laten blijken: ‘zo stom zou ik zelf ook kunnen doen’.

Ja, dat soort diepere laagjes wist Ayckbourn treffend te verweven in zijn stukken. Aan regie en cast altijd weer de uitdaging om die onderliggende thematiek bij het publiek te laten ervaren. In deze uitvoering van ‘Tussen Ons’ heeft de regie gekozen voor een kluchtige benadering  met personages die met dikke contouren zijn geschetst. Het verhaal speelt zich af in de garage van Guus, die daar de meeste tijd aan het klussen is om maar niet bij zijn ruziënde vrouw Vera en zijn moeder in de woonkamer te hoeven vertoeven. Guus heeft een autootje te koop en Nico heeft belangstelling dat aan te schaffen voor zijn vrouw Joyce. Tussen beide echtparen schuurt het. Vera staat op het punt van instorten, schoonmoeder treitert, Joyce is ontevreden over de offers die ze als echtgenote en moeder moet brengen, Nico voelt zich tekort gedaan en tekort geschoten en Guus verschuilt zich achter lachen en klussen.

Met de keus voor de kluchtige aanpak lijkt deze tragikomedie niet geheel tot zijn recht te komen. De vet gespeelde personages roepen weinig herkenning op. Met uitzondering van Petula  van den Heuvel die als Joyce de onvrede met haar leven geloofwaardig en met ijzige humor weet te spelen. In het professionele toneel is het meestal simpel de gewenste cast samen te stellen. In het amateurcircuit is het een uitdaging te werken met beschikbare spelers en leeftijden. Wat te doen bijvoorbeeld als een jonge vrouw een schoonmoeder van 82 moet spelen? In dit geval is gekozen voor karikatuur met uitbundig glanzende, grijze pruik en zeer uitvergrote ouderdomsfysiek. Grappig voor de liefhebbers. De keus voor uitvergroting loopt als rode draad door de voorstelling met kreten en grote gebaren bij een klap op een schouder of vertwijfeling en met heel heftig trillen als er ongemak verbeeld moet worden. Alles passend in de keus voor een kluchtige aanpak, maar een uitbundige lach leverde het maar mondjesmaat op. Veel beter kwam uiteindelijk aan het einde toch de tragiek beter naar boven toen de zenuwinzinking van Vera, zwijgend op de vuilnisbak, door niemand meer ontkend kon worden.

De Zeeuwse Komedie heeft inmiddels onderdak gevonden in de film/theaterzaal van Scheldehof.  Maar toch, maar toch…..: De herinnering blijft aan De Zeeuwse Komedie in het Vestzaktheater. Maar ja, wat koopt een mens voor nostalgie?

‘Tussen Ons’ door de Zeeuwse Komedie, Scheldehof Vlissingen, nog te zien: 24, 28 maart, 5, 6, 7, 12 en 18 april. Info: www.zeeuwsekomedie.nl

Hecht collectief brengt fijne voorstelling Feiffer

GEZIEN: ‘Hou me vast’ van Jules Feiffer door Theatergroep Zierik;  16-3-2024; Theater De Verdieping Zierikzee; regie: Liesbeth Verzijden; cast: Wilco de Valk, Hildegard van Popering, Ilonka Friesema, Rianne Bakker. (fotografie: Peter Kouijzer)

Een beetje taalgevoeligheid, open staan voor satire en een zekere dosis toneelkijkervaring zijn mooi meegenomen als toeschouwer bij de voorstelling ‘Hou me vast’ van Jules Feiffer. Wie een hapklare brok of een stuk met een kop en een staart wil, komt niet aan zijn trekken bij de huidige productie van Theater Zierik, alle andere toneelliefhebbers wel.  Regisseur Liesbeth Verzijden omschrijft dit toneelstuk van Jules Feiffer, een Amerikaanse cartoonist, satiricus en schrijver, treffend als een satirisch beeldverhaal. In circa zestig korte scènes krijgt het publiek een caleidoscoop voorgeschoteld waarin mensen worstelen met angsten, verlangens, ambities, verwachtingen, goede en minder goede bedoelingen. Herkenbaar? Zeer! Tenminste als je bereid bent het satirisch omhulsel waarin ze verpakt zitten, af te pellen en naar jezelf te vertalen. En voor wie dat niet wil, blijft het leuk om gewoon te kijken en de te luisteren hoe anderen worstelen met de grilligheden van het leven  en net te doen of het niet ook over jou gaat.

‘Hou me vast’ beoogt met de vele, vaak korte scènes niet de uitbundige lach, maar veel meer een snelle sfeertekening die een glimlach, een grijns  of een zweem van herkenning of compassie opwekt. De kracht van deze voorstelling van Theatergroep Zierik zit in de eerste plaats in de hechtheid van het collectief van de vier spelers. Zij vertellen gezamenlijk en prettig compact het verhaal over ‘de mens’ die op verschillende manieren zijn/haar weg zoekt door het grillige leven. Dankzij de regie weet dit viertal hiermee een logische verbinding te leggen tussen de vele losse, korte scènes. Mooie verbindende rol hierin speelt vooral Ilonka Friesema als ‘de danseres’ die op subtiele, luchtige en soms ook op ontroerende wijze de emoties weet te duiden. Hildegard van Popering weet volledig te overtuigen als de overwegend nuchtere, hardere vrouw die de dingen bij hun naam durft te noemen. Met als pareltje haar fraaie uitvoering van een gebed. Rianne Bakker biedt als romantische, aarzelende, afwachtende, nog wat prillere vrouw aangenaam tegenwicht. Wilco de Valk speelt alle mannenrollen. Hij doet dat met veel overtuiging, goede dictie,  verrassend fysiek en duidelijk besef welk personage hij steeds snel wisselend moet neerzetten. Vooral dat laatste is een ferme taak, die hij prima weet uit te voeren. En toch – ondanks het fijne spel van Wilco – zou het evenwicht in ‘Hou me Vast’ gebaat zijn met twee mannenrollen. Waar de drie vrouwen ieder een personage met duidelijk eigen contouren kunnen neerzetten, moet de man steeds switchen tussen de harde, ambitieuze en de bescheiden, zachtere versie van zichzelf. Met twee mannenrollen zou dat contrast – specifiek voor het publiek – scherper geschetst kunnen worden.  Maar ja….dan moet je wel twee mannelijke spelers tot je beschikking hebben. Dat was hier niet het geval. Dus hulde voor regie en speler voor de keuzes die als alternatief zijn gemaakt.

‘Hou me Vast’, een voorstelling voor iedereen die van taal, satire en toneel houdt, is nog te zien: vanmiddag (17 maart), vr 22, za 23 en zo 24 maart in Theater De Verdieping in Cultuurhuis ZierikC in Zierikzee. Kaartverkoop: www.theatergroepzierik.nl

Vijf weken ziek: ‘De Jantjes’ bieden medicijn

GEZIEN: ‘De Jantjes’, Muziektheater Zeeland; 8 maart 2024; De Mythe Goes; regie: Hugo Segers; muzikale leiding: Hans Laureyn; choreografie: Iris Veekens; repetitor: Ieva van Goethem-Zukauskaité.

Na vijf weken worstelen in de ziekenboeg, klauterde ik eindelijk weer eens aan boord in een poging onder de mensen te komen. Een geslaagde poging, want een beter medicijn dan de voorstelling van ‘De Jantjes’ door Muziektheater Zeeland bleek nauwelijks denkbaar. Wat een uitbarsting van bezieling en talent. Voor de oudere toeschouwers biedt deze musical natuurlijk een feest van nostalgie met die vele bekende liedjes zoals: O, mooie Westertoren, Als je huilt ben je een stakker, Draaien, altijd maar Draaien, Daar komen De Jantjes, Nou tabé dan!, Omdat ik zoveel van je hou en nog vele andere. Maar de werkelijke kracht van deze voorstelling van Muziektheater Zeeland in het hier en nu zit beslist niet alleen in de herkenning, maar vooral in de eigen creatieve en toegewijde uitvoering van dit oorspronkelijke muzikale toneelstuk geschreven door Herman Bouber met medewerking van Louis Davids en Margie Morris. Wat een rijke combinatie van klassiek en hedendaags talent heeft dit opgeleverd.

Het verhaal speelt zich af in het begin van de 20^e eeuw in het café van Tante Piet in de Amsterdamse Jordaan. Daar komen de bewoners van verschillend pluimage en verschillende leeftijden samen. De verschillen tussen arm en rijk zijn groot. Dat ene is ‘tevreden met een heel klein beetje’, de ander heeft het erg hoog in de bol en streeft hoogmoedig naar meer, weer een ander droomt vooral van een mooie, betere toekomst samen met zijn of haar geliefde. De verschillen geven soms aanleiding tot conflicten en scheldpartijen, maar er is vooral ook verbondenheid. En dat collectieve gevoel met die mooie Westertoren, die op hen neerkijkt en alle geheimen van de mensen kent.  Dat het leven moeilijk te voorspellen is en dat over ‘ik ben over zes jaartjes terug’ toch langer is dan je denkt, moeten de drie Marine jongens, ‘De Jantjes’ dus, ervaren als ze ervoor getekend hebben voor zes jaar naar ‘De Oost’ te gaan. Bij terugkomst in Mokum blijkt er veel veranderd.

De kracht van deze voorstelling zit in de eerste plaats in de uitstekende zang- en danskwaliteiten en in de naadloze combinatie daarvan. Inzet en spelplezier van de totale cast spatten ervan af. Enkele spelscènes zouden met ‘regie op de millimeter’ nog wel wat aan kracht kunnen winnen, maar daar staan ook mooie momenten tegenover.  Zo zijn daar de fijne scènes tussen Sanne Pronk (Blonde Greet) en Noah Vermeeren (Dolle Dries) en Carmen Vorst (Toffe Jans) en Thom de Maat (Schele Manus). Maar ook het subtiele spel van Kelly Verplanke als serveerster Miep viel mij op. Zij weet mooi en schuchter haar verliefdheid op Blauwe Toon (Jordy Mulder) met klein, maar treffend spel tot uiting te brengen en later ook haar verdriet over het feit dat Toon ontbreekt bij de terugkomst. Namen noemen is wellicht niet helemaal terecht bij deze productie waarin de kracht van de totale cast, maar ook van decorbouw, kleding en vormgeving essentieel zijn. Maar toch, nog eentje dan: extra compliment voor Linda Jouvenaar die als Na Druppel de zaal voor zich weet te winnen. Daarin wordt ze bijgestaan door Bart den Hartog als straatzanger De Mop. Heel lang geleden dat ik dit duo uitgevoerd zag worden door Beppie sr en Rien van Nunen. Toen ging Na Druppel overigens wel veel sjofeler gekleed dan nu.

Muziektheater Zeeland voert ‘De Jantjes’ nog op: zaterdag 16 maart in de Schouwburg Middelburg en zaterdag 23 maart in het Scheldetheater Terneuzen, 20.00 uur.

Foto-onderschrift: De Jantjes: Blauwe Toon (Jordy Mulder), Dolle Dries ( Noah Vermeeren), Schele Manus (Thom de Maat). Foto: Charles Linssen.

De Jantjes zijn nooit meer weg te denken

Nee, zeker niet de gehele musical ‘De Jantjes’ zal zaterdagmiddag 13 januari worden opgevoerd in Filmtheater fiZi in Zierikzee. Het gaat om een muzikaal voorproefje met de meest bekende liedjes in een concert van ongeveer een uur, dat gebracht wordt door Muziek Theater Zeeland. Dit gezelschap  voert deze musical in maart op in de grote theaters in Goes, Middelburg en Terneuzen. Maar….omdat Schouwen-Duiveland geen groot theater voor dit soort producties heeft, brengt het Muziektheater ter compensatie  in fiZi: ‘Jantjes in Concert’. Bij het oorspronkelijke verhaal over ‘De Jantjes’ gaat het om een heerlijk stuk volkstoneel. De tekst werd in 1920 al geschreven voor Herman Bouber. Samen met Louis Davis en Margje Morris, die de liedjes schreven,  creëerde hij een nieuw genre: een muziektoneelstuk. Het werd een klassieker in de Nederlandse amusementswereld en het is nooit meer uit het Nederlands volkstoneelrepertoire verdwenen. Het stuk werd dus in 1920 voor het eerst opgevoerd. De productie trok destijds in verschillende bezettingen door het land en in twee jaar tijd werden er meer dan tweeduizend voorstellingen gegeven. Ook nu nog wordt ‘De Jantjes’ als musical ooit wel ergens in Nederland opgevoerd. Dit jaar dus in elk geval in Zeeland.

Centrale plek in het oorspronkelijke verhaal is het café van Tante Piet in de Amsterdamse Jordaan. Daar is het een komen en gaan van klanten: Blonde Greet, Toffe Jans, Mooie Leendert, zijn vrouw Doortje en de straatmuzikanten Na Druppel en De Mop. Zij komen dagelijks hun borreltje drinken en proberen ieder op eigen wijze iets van het leven te maken. Zo ook de Marinemannen ‘De Jantjes’: Dries, Manus en Toon. Ze zijn net afgezwaaid uit het leger en het lukt hen niet zo goed om hun leven op de rit te krijgen. Door intriges, verloren liefdes, geldproblemen en misverstanden besluiten deze drie jongens Amsterdam de rug toe te keren en te vertrekken naar Nederlands Indië. Een ontroerend afscheid aan de kade volgt. Als ze na jaren terugkeren, is het feest in de Jordaan, maar wat blijkt er dan inmiddels veel veranderd. De selectie van de bekendste liedjes die zaterdagmiddag in fiZi wordt gebracht, bevat nummers als onder meer: ‘Wordt nooit verliefd’, ‘Draaien altijd maar Draaien’, ‘Als je huilt, ben je een stakker’ en ‘Omdat ik zoveel van je hou’. Muziek Theater Zeeland zal het concert twee maal uitvoeren: om 13.30 uur en om 16.00 uur. www.fizi.nl

MuZiZee biedt sfeer, verbinding en passie

Het is snel gezegd: ‘Een Nieuwjaarsconcert door een Projectorkest’. Het realiseren vergt wat meer tijd en de impact verdient het om even langer bij stil te staan. In dit geval gaat het om het initiatief van de Stichting MuZiZee om met 45 muzikanten uit Schouwen-Duiveland en enkelen van De Bevelanden en Walcheren in een eenmalige samenstelling een orkest te vormen en daar op Nieuwjaarsdag een concert mee te geven in de Adriaanskerk in Dreischor.

Het blijkt een initiatief dat in samenwerking met de Stichting Vrienden van de Adriaanskerk resulteerde in een evenement dat deze eerste dag van 2024 – voor wie erbij was – een omlijsting met troost en hoop bood. Zonder in bombastische superlatieven uit te barsten, mag geconstateerd worden dat er voor dit Nieuwjaarsconcert keihard is gewerkt om het publiek te onthalen op een festijn dat bruiste van sfeer, verbinding en passie.

Dat gaat natuurlijk in de eerste plaats over de muziek, uitgevoerd door mensen die getuigen van grote inzet voor hun hobby en over een doordacht samengesteld programma met voor een breed publiek toegankelijke composities. Maar ook over de dresscode van de orkestleden blijkt te zijn nagedacht. En dan is er de smaakvolle inrichting van de monumentale kerk, die ook niet in een handomdraai gerealiseerd zal zijn.

Het festijn getuigt van gevoel voor show en gastvrijheid: de bonbons die geserveerd worden tijdens het spelen van ‘Wiener Bonbons’ van Johann Strauss jr.,  de verrassend speelse orgelcomposities door Marien Stouten, de solo prestatie van Jos Otte op de xylofoon, de muzikale grapjes met de zogeheten knalstok tijdens de Champagner Polka en het uitstekende getimede ontkurken van de fles met goudbubbels. Het publiek wordt er vrolijk van en ook de orkestleden genieten zichtbaar van dit optreden. Er worden geen doekjes om gewonden dat het instuderen niet altijd van een leien dakje is gegaan. ,,Ik ben weleens boos geweest’’, erkent dirigent Jaap Everwijn. Maar hij én de muzikanten weten dat er best veel voor komt kijken om als tijdelijk projectorkest in enkele weken tijd een eenheid te kunnen vormen.  Zonder het nemen van soms lastige hobbels valt dat resultaat niet te bereiken.

Tot slot zijn er dankwoorden van MuZiZee-voorzitter Jolanda den Boer, dirigent Jaap Everwijn, voorzitter Willem Hesseling van de Adriaanskerk, een muzikale toegift (Libera uit La Traviata), oliebollen en mousserende wijn. En dat alles op een mooi, klein dorp als Dreischor.

Foto-onderschrift: Orkest en solist Jos Otte tijdens de uitvoering van ‘Souvenir de Cirque Renz’.

Literaire veelzijdigheid in het Jaar van het Konijn

Het dubbele winternummer van het in Zeeland gevestigde literair periodiek Ballustrada wordt zondag 3 december om 18.00 uur gepresenteerd in de Boekenbar in Utrecht. Waarom in Utrecht als het een Zeeuws tijdschrift betreft? Omdat de rubriek ‘Laaglandse Poëzie’ dit keer is gewijd aan Utrechtse dichters en dat maakt deze keus dus heel begrijpelijk.

De drijfjacht die hier voor nodig was voor deze rubriek, stond dit keer onder leiding van vaste medewerker Paul van Leeuwenkamp. Hij ging tot het uiterste om te kunnen vaststellen wat het begrip Utrechtse Dichter inhoudt en schuwde daarbij geen enkele sofistische argumentatie.

Deze uitgave van Ballustrada (jaargang 37, nr.3 en 4) is er aandacht voor het Jaar van het Konijn, door beeldend kunstenaars Ko de Jonge en Hans Bommeljé.  In de rubriek Taal Ver Taal heeft Willem M. Roggeman poëzie van de bekende Portugese dichter Nuno Júdice vertaald. Minor behandelt in zijn column de ware eenvoud die hij aantrof in een vijftal novellen. Jan J.B. Kuipers legt weer de juiste verkeerde verbanden in zijn literair-filosofische schuilhut. Johan Everaers gaat ruim tachtig jaar na dato in de schoenen staan van Saint-Ex voor een voorwoord op verzoek.

Verhalend proza is er van de hand van Reinder Veelinx, Dianne Hoogstrate, Juul Kortekaas en Guido Eekhaut. ‘Losse’ poëtische bijdragen zijn er deze keer van Eric Vandenwyngaerden, Kees Klok, Job Degenaar, Kees Hermis, Rien Vroegindeweij, Tijs van Bragt (met een passende verluchting van Jan Verschoore), Jabik Veenbaas, Will van Broekhoven en Fred Papenhove.

Ballustrada; Paperback, fullcolour, 106 pag.ISSN 0921-0148

Postuum eerbetoon: Helmert Woudenberg zal voortleven

Het bericht geeft een enorme opdoffer: Helmert Woudenberg (78) is donderdag 23 november 2023 plotseling overleden aan de gevolgen van een hartaanval. Het bericht doet veel pijn. Deze acteur/theatermaker heeft een warm plekje veroverd specifiek bij een talrijke groep amateurtoneelspelers in Zeeland. Juist dat wil ik als postuum eerbetoon vooral memoreren, in de hoop dat zijn veelzijdigheid in de necrologieën in de dagbladen ook benadrukt zal worden.

Helmert heeft veel betekend voor het toneel in Nederland. Bij het vernieuwende Werktheater en bij gezelschap Baal. Als artistiek leider, samen met acteur Gees Linnebank (1945-2006), van het Arnhems toneelgezelschap Theater, als  regisseur en als acteur in talrijke toneelstukken. In willekeurige volgorde een korte opsomming van producties die op dit moment door mijn hoofd schieten: Als de Dood, Je moet er mee leren leven, Avondrood, De Moeder van Nicolien (naar het boek van J.J. Voskuil), Fortuyn, Bouwmeester Solness,  Mansholt, Fluiten in het donker en vorig jaar nog in het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk zijn voorleessessie uit de verhalen van Simon Carmiggelt onder de titel ‘Duiveland komt nooit meer droog’.

En natuurlijk was Helmert vooral ook een kei in het geven van masterclasses met de door hem ontwikkelde spelmethode op basis van de elementen: vuur, water, lucht en aarde. Vooral de geluksvogels binnen het Zeeuws amateurtheater die ooit zo’n masterclass over de ‘vier elementen’ bij hem konden volgen, zullen hem nog steeds dankbaar zijn. Hij leerde in vier dagdelen hoe je als regisseur op basis van die elementen je acteurs tot verrassend spel kon krijgen. Als speler kreeg je handvatten om op verrassende wijze van emotie te kunnen wisselen. Helmert heeft zijn masterclass diverse keren in Zeeland kunnen geven. Want, kanttekening: Daar was destijds nog subsidie voor. Evenals voor een structuur met twee Provinciale Toneeladviseurs, die dit soort geweldige aanbod konden organiseren. Evenals het verzorgen van een middenkader-regieopleiding. Maar dat is inmiddels nostalgie. Het hier en nu is anders en schraal op dat gebied.

Maar Helmert zal voortleven, zeker bij de toneelliefhebbers in Zeeland. Door zijn mastersclasses hier ontstonden vriendschapsbanden. Zijn toneeloptredens in deze provincie trokken specifiek veel bezoekers. Hij nam na afloop altijd tijd voor een geanimeerde nazit, waarin meestal een boeiend gesprek ontstond over het belang van theater maken, over de noodzaak van vernieuwingen daarin en over het moeten blijven opboksen tegen de immer dreigende afbrokkelingen van budget voor de cultuursector.  Helmert zelf bleef altijd opboksen en manifesteerde zich steeds weer op verrassende wijze als verteller en acteur. Hij zou dat ook dit seizoen blijven doen in zijn soloproductie ’ Louis Bouwmeester -onze grootste toneelspeler’ en in de voorstelling ‘Blind’ samen met José Kuijpers. Maar de dood sneed hem, die talentvolle, rijzige, maar wel wat brozer wordende man de pas af. Rust zacht Helmert, we blijven aan je denken.

Op de foto: Een mooie herinnering biedt de editie van het Elektrafestival van het Zeeuws Amateurtoneel in 1995 waarbij Helmert Woudenberg (l) samen met de ook zeer gewaardeerde acteur Gees Linnebank de presentatie van dit mooie evenement verrichtte. Op de foto de twee toneelvrienden in een geanimeerd gesprek.

‘Dichter aan Zee Poëziemiddag’ in Watersnoodmuseum

Het Reizende Dichterscollectief van Goeree-Overflakkee houdt zondag 19 november een ‘Dichter aan Zee Poëziemiddag’ in het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk. Aan deze bijeenkomst is geen specifiek thema verbonden. De bezoekers worden onthaald op een breed scala aan gedichten over diverse onderwerpen. Naast poëzie is er ook ruimte voor muzikale intermezzo’s.

Binnen het programma is tevens ruimte gereserveerd voor een open podium. Enthousiaste dichters worden daarvoor uitgenodigd hun eigen creaties ten gehore te brengen. Vooraf aanmelden voor dit open podium wordt wel op prijs gesteld. Dat kan telefonisch: 06-30253346 of via e-mail: oogo@dereizendedichters.nl

Het programma wordt gepresenteerd door Herman Maas. Deelnemende reizende dichters zijn Cattherine van Vliet, Frouke Bienefelt, Sterre van Resum en Niels Snoek. Ook zijn er optredens van enkele  gastdichters onder wie: Anne-Marie Maartens en Hanneke Middelburg. Een muzikaal optreden wordt verzorgd door het duo Sylvia en Bertha. Beiden zijn lid van de Koninklijke Muziekvereniging Witte van Haemstede. Sylvia bespeelt de basklarinet en Bertha de hobo.

Deze poëziemiddag wordt gehouden in het Vijfde Caisson bij het Watersnoodmuseum, aanvang 14.00 uur, inloop vanaf 13.30 uur. De toegang is gratis, maar om de onkosten te dekken wordt een vrijwillige bijdrage op prijs gesteld.

foto: Herinnering aan voorgaande poëziemiddag ‘Dichter aan Zee’.

JAAP! : Muziektheater in Theater De Verdieping

Hoe maakten ‘De Fietsende Vrienden’ van een lelijk feit toch iets moois?  Als toeschouwer hoor en beleef je het mee in de bijzondere muziektheatervoorstelling ‘JAAP!’, op zondagmiddag 19 november in Theater De Verdieping in Cultuurhuis ZierikC aan het Lange Pad 19 in Zierikzee.

De voorstelling gaat over een bijzondere reis van vier fietsende vrienden. Die reis brengt hen op 6 september 2022, na een fietstocht van bijna 1600 kilometer bij het graf van de vijfde vriend: Jaap. Het is zijn geboortedag en ze proosten bij de witte kapel in het Zweedse Ekerö op zijn leven en de vriendschap. Naar aanleiding van die bijzondere reis vertelt en zingt acteur en singer-songwriter Robert Baarda over zijn overleden jeugdvriend Jaap Yska. Het is een voorstelling over onvoorwaardelijke vriendschap vol herinneringen en gedeelde passies, grappige anekdotes, loslaten en doorzetten na tegenslag. Het is een ode aan door de dood wreed verstoorde vriendschap.  En…oh, ja…het gaat ook over een klein achtpotig beestje, een klein pleuris pokkebeestje….!

Muziektheater ‘JAAP!’ op zondagmiddag 19 november begint om 14.30 uur; theater De Verdieping in Cultuurhuis ZierikC, Lange Pad 19 , Zierikzee. Kaartjes à € 10,– te reserveren via www.theatergroepzierik.nl

Uitgeverij stuurt ‘Artistamps Avifauna’ de lucht in

Al vijfendertig jaar hebben beeldend kunstenaar Jan Verschoore uit Oostburg en schrijver Johan Everaers uit Noordgouwe contact met elkaar in een zogeheten mailartnetwerk. Dat wil zeggen Verschoore stuurt Everaers ontwerpen van vogels op postzegelformaat en Everaers schrijft er op zijn beurt verhaaltjes bij over natuur, kunst en mailart.

Het resultaat van hun jarenlange kunstzinnige contacten is nu voor Uitgeverij Liverse als project vastgelegd in het boekje ‘Artistamps Avifauna’. Artistamps is de Engelse samentrekking van (post)zegel en kunstenaar. Jan Verschoore is gespecialiseerd in zogeheten kleingrafiek:  Hout, lino en gomsneden drukt hij met de hand af in kleine oplagen in eigen atelier. Dit boekje combineert het vakmanschap van de beeldend kunstenaar met de passie van de schrijvend vogelaar.

,,Jan stuurde me af en toe als artstamp een afbeelding van een vogel, waarop ik dan reageerde met een opmerking of met een kort verhaaltje. Zo ontstond onbedoeld een bonte verzameling van kooivogels, exoten, broedvogels, trekvogels, die later met verhaaltje of bijschrift leidde tot ‘Artistamps Avifauna’’’, vertelt Everaers in het boek.

Tussentijds werden de resultaten van hun project vastgelegd in fotoboekjes in eigen beheer, maar nu dus een volledig overzicht bij Uitgeverij Liverse, daar ook rechtstreeks verkrijgbaar www.liverse.nl of bij de erkende boekhandel; ISBN 978-94-92519-52-8; hardcover – 116 blz- full-colour.

Foto-onderschrift: Illustratie uit ‘Artistamps Avifauna’, Lannervalk (zegelvel).

‘De Vader’ neemt bezit van je brein

GEZIEN: Zaterdag 7 oktober, Minitheater Middelburg: ‘De Vader’ van het Middelburgs Theater; Tekst: Florian Zeller; Regie: Derek Meijer; Cast: Kees Baijens, Astrid de Buck, René de Jonge, Ploneke Scholtsz, Arend van de Fliert, Nanou Warman.

Wat heerlijk toch: weer eens een toneelvoorstelling waar je als toeschouwer wordt ingezogen, waarbij je de buitenwereld én de tijd even vergeet. ‘De Vader’ neemt als het ware bezit van je brein. Knap geschreven door auteur Florian Zeller. De herinnering aan het boek ‘Hersenschimmen’ van Bernlef dringt zich op. Ook daarin krijg je de situatie opgediend vanuit de verwarde geest van een dementerende man. Dat grijpt je als lezer benauwend naar de keel. In ‘De Vader’ ervaar je als toeschouwer ook beklemming, maar wint vooral de compassie en blijf je met een brok in je keel achter als de gordijnen zich sluiten.

Het verhaal gaat over André, een oude aftakelende man die steeds meer vergeet. Zijn dochter Anne bekommert zich zeer om hem. Ze neemt hem zelfs in huis als hij het alleen niet meer redt en al drie verzorgsters zijn eigen huis uit heeft gejaagd. Dat Anne daarmee een deel van haar eigen leven prijs geeft, is duidelijk zonder al te veel tekst en uitleg. Vader André is de spil van het verhaal. Als toeschouwer beleef je mee wat er in zijn hoofd gebeurt. Wie is die vrouw die plotseling binnen stapt? Ze zegt dat ze zijn dochter Anne is, maar ze ziet er plotseling heel anders uit dan hij zich herinnert. En waar is zijn horloge nou? Hij moet toch weten hoe laat het is? Wie is die vreemde man die daar op de bank zit? Hij zegt dat hij hier al jaren woont, maar André kent hem helemaal niet!

Zonder de andere spelers te kort te doen, kan geconstateerd worden dat het stuk wordt gedragen door Kees Baijens in de glansrijke vertolking van vader André en door Astrid de Buck als dochter Anne. De verdere cast staat borg voor een gedegen invulling van de bijrollen. Kees Baijens weet een fraaie balans te creëren tussen de grimmigheid van aftakeling en soms het bizarre lachwekkende daarvan. Tussen de afbrokkeling van zijn bestaan gloort af en toe nog iets van de autoritaire en toch ook charmante man die André voorheen moet zijn geweest. Hulde in dit verband ook aan de regie, die ruimte heeft gelaten voor enige lichtheid en humor, waardoor het verhaal niet zompig wordt. Astrid de Buck zet met krachtig en ‘schoon’ spel een overtuigende dochter Anne neer. Dat ‘schoon’ wil zeggen: strak spel zonder overbodige mimiek, beweginkjes en overig gedoe. Ook hier weer een duidelijke keuze van de regie: ook de rol van Anne is in feite ondersteunend aan het verhaal van André, over wat er in je geest gebeurt als dementie je te pakken krijgt.

Rest nog een vet compliment voor én de vormgeving én de changementen, die als het ware als een simpele, vloeiende choreografie worden uitgevoerd. Duidelijk dat ook voor dit onderdeel goed geoefend is met als resultaat dat het publiek ondanks de talrijke fragmenten vastgezogen blijft in de voorstelling.

,,Nou ja, ik heb er ook drie jaar over mogen doen’’, grinnikt Kees Baijens als hij na afloop in de wandelgangen complimenten krijgt voor zijn spel. Hij doelt op het feit dat dit stuk in maart 2020 al aan de vooravond stond van de première toen de coronacrisis roet in het eten gooide. Goed dat ‘De Vader’ er nu toch is gekomen. En Kees hoeft de complimenten niet weg te relativeren. Hij mag ze vet in ontvangst nemen voor een rol die hij kan inlijsten.

‘De Vader’ nog te zien tot en met 29 oktober; informatie en kaartverkoop: www.middelburgsminitheater.nl

Foto-onderschrift:  Hoofdrolspelers Kees Baijens en Astrid de Buck in ‘De Vader’. (foto: William Wagenaar).

Oude sage in nieuw theaterjasje

Hoe zou je een vloek in een eeuwenoud verhaal kunnen vertalen naar het nu in een hedendaagse theatervoorstelling? Dat vroeg de jonge theatermaakster Lisette Janse zich af.  Zij ging op zoek en het resultaat is de dansante toneelvoorstelling ‘De Watergeesten van Westerschouwen’, die zondagmiddag 8 oktober om 15.00 uur te zien is in Filmtheater fiZi in Zierikzee.

Lisette schreef de tekst en voerde de regie. Speler is Ewout van der Heijden, de choreografie is van Eldridge Labinjo en Cengiz Arslanpay tekent voor de muziek. ,,Ik ben opgegroeid met het verhaal van de Westerschouwse zeemeermin’’, vertelt Lisette, die in het Zeeuwse Noordwelle is geboren en groeide daar op tot haar 19^e. De oude sage vertelt over  hoe vissers in het vroegere dorp rond de Plompe Toren een zeemeermin in hun net vingen en haar meenamen. De eenzaam achterblijvende zeemeerman was woedend en sprak een vloek uit: ‘Westerschouwen, Westerschouwen. Het zal u berouwen, dat ge genomen hebt mijne vrouwe. Westerschouwen zal daarom vergaan, de toren alleen zal blijven staan.’

Die sage kende Lisette dus zeer goed. Verder heeft ze zelf als sterrenbeeld ‘Waterman’ en vindt ze verhalen met zeemeerminnen erg leuk. Allemaal redenen om vanuit deze bron inspiratie op te doen voor een toneelstuk. Maar dus niet datzelfde oude verhaal. Zij wilde uitdragen hoe een hedendaagse vloek eruit zou kunnen zien. Ook daarvoor putte ze uit haar eigen leven. ,,Als hulpkracht van 15 jaar werkte ik vanaf 2004  in de zomermaanden bij Port Zélande en bleef daar tot 2008. Ik begon in de supermarkt en later bij de kidsclub. Ik vond dat werken in de zomer daar erg fijn, lekker dicht bij het strand. Maar er waren ook hulpkrachten en fulltimers die daar min of meer vast zaten. Mensen die het werk niet meer leuk vonden, maar ook geen uitweg leken te zien. Dat heb ik verwerkt in ‘De Watergeesten van Westerschouwen’.  Wat als mensen echt vast zouden zitten en eigenlijk weg zouden willen.’’

In deze voorstelling deelt hoofdpersoon Kees zijn leven met het publiek. Hij zit door een gebeurtenis vast op een eiland waar het vakantiepark ‘Het goede leven ligt’. Kees is genoodzaakt daar te blijven werken. Bezoekers kunnen wel naar het eiland toe en weer naar huis. Iedereen die daar woont, kan echter niet weg.  Lisette benadrukt dat zij zelf goede herinneringen heeft aan haar tijd bij Port Zélande. Zij heeft er meer zelfvertrouwen gekregen en haar liefde voor theater is er ontsproten. Zij volgde een toneelopleiding in Rotterdam en nu heeft zij haar eigen theaterstichting ‘Zevende Zintuig’. Dat klinkt als een titel voor een verhaal van Suske en Wiske. Dat is een bewuste keus, want Lisette heeft een grote fascinatie voor Suske en Wiske-covers, zo blijkt ook uit het affiche voor ‘De Watergeesten van Westerschouwen’. ,,Het wordt een voorstelling met pijnlijke momenten, maar er valt ook veel te lachen’’, aldus Lisette.

Zondag 8 oktober, 15.00 uur, Filmtheater fiZi, Zierikzee, tickets:  € 10,50 via: www.fizi.nl

Foto’s: Ewout van der Heijden in zijn rol van Kees.

Affiche van ‘De Watergeesten van Westerschouwen’.

COLUMN: Er was eens….een beleidsmedewerker

Er was eens een beleidsmedewerker in de gemeente Schouwen-Duiveland. Een zeer actueel bewuste beleidsmedewerker die de focus nauwlettend gericht had op hedendaags taalgebruik. Volgens ‘hem/haar/het’ kun je daarin niet alles meer zomaar zeggen. Nou kon dat voorheen natuurlijk ook niet, want klakkeloos iemand kwetsen of zonder enig bewijs van iets beschuldigen, getuigde nooit van goede smaak.

Maar deze beleidsambtenaar wilde er blijkbaar van getuigen dat ‘hij/zij/het’ met ‘zijn/haar/hun tijd’ was meegegaan. Ik neem de vrijheid ‘hem/haar/het’ in de rest van deze column gewoon hij of hem te noemen. Al zal juist vrijheid voor hem een beladen begrip zijn. Want hij getuigt zelf van weinig vrijheidsbesef.  Zijn optreden betreft de voorgenomen expositie van Wereldvrouwen die komende week in het Gemeentehuis in Zierikzee zou worden geopend. Het betreft en tentoonstelling over de vrouwenhistorie in de wereld en op Schouwen-Duiveland. Die presentatie kwam vijf jaar geleden al tot stand met medewerking van twee gemeentelijke archivarissen en was toen al enige tijd te zien in het Zierikzeese gemeentehuis.  De actualiteit geeft aanleiding genoeg om de tentoonstelling hier op herhaling te laten gaan.

Maar dan wel in zeer aangepaste vorm, blijkt de mening van de beleidsmedewerker voor het Sociale Domein. Hij vindt de teksten op de informatiepanelen en de uitvergrote krantenkoppen ‘aanstootgevend’. Dus die moeten achterwege blijven. Wat staat er dan zoal op die panelen wat vijf jaar geleden wel enthousiast gepresenteerd kon worden en nu niet meer gelezen mogen worden? Nou bijvoorbeeld:

*Besnijden is niet normaal

*Verminkt voor het leven

*Kerk mag over incest beslist niet zwijgen

*De trukendoos van de misbruikpleger

*Wordt kinderporno weg gebagatelliseerd?

En zo nog enkele teksten om bezoekers te prikkelen daar eens over na te denken. De betreffende beleidsmedewerker wil dat niet, dat bezoekers met dit soort teksten geconfronteerd worden. De bezoekers in het Gemeentehuis kunnen dit volgens hem ervaren als aanstootgevend, politiek beladen of zich getriggerd voelen. De betreffende initiatiefnemers van deze tentoonstelling van Wereldvrouwen zijn niet bereid de expositie op deze vergaande wijze aan te passen. Deze tweede presentatie in het gemeentehuis lijkt er dus niet te komen.

Overigens: Ik vertel met deze column geen sprookje, het betreft de bizarre waarheid. Dit kan dus zomaar gebeuren anno 2023. Of…komt er aan het eind van dit waargebeurde verhaal nog een olifant met een hele lange snuit die deze onzinnige situatie wegblaast. Een grote politieke olifant die hard kan blazen, moet hierin toch kunnen optreden?

foto: Zeeuwse Wereldvrouwen tijdens een jaarlijkse picknick.

Vele hobbels voor ‘De Vader’

Hobbels zijn er om te overwinnen. Het Middelburgs Theater is die uitdaging aangegaan met de toneelproductie ‘De Vader’ die nu – eindelijk – zaterdag 30 september in première zal gaan in het Minitheater aan de Verwerijstraat in Middelburg.  Eindelijk, want veel eerder al op zaterdag 14 maart 2020 stond die première gepland. Maar op donderdag 12 maart 2020 werd de eerste lockdown vanwege corona afgekondigd. Het leven ging op slot.

Dus ook het Middelburgs Minitheater ging dicht en ‘De Vader’ werd op de plank gelegd in afwachting van betere tijden. Die lieten lang op zich wachten doordat corona veel langer aanhield dan gehoopt en door diverse andere omstandigheden. Maar het verlangen om ‘De Vader’ ooit nog eens op te voeren bleef. En onder het motto ‘waar wil is, is een weg’ gaat dat nu dus alsnog gebeuren. Met een vrijwel geheel vernieuwde cast en met een nieuwe regisseur. Alleen de titelrol van de vader wordt nog steeds vertolkt door Kees Baijens. De regie is nu in handen van Derek Meijer, die voorheen deel uitmaakte van de cast.

Ondanks alle hobbels waar het Middelburgs Theater mee werd geconfronteerd bij deze productie, mag ook verwacht  worden dat de tijd ‘De Vader’ geen kwaad heeft gedaan. Dit stuk van auteur Florian Zeller is immers extra in de belangstelling komen te staan door de succesvolle verfilming met in de hoofdrollen: Anthony Hopkins en Olivia Colman.

Het stuk vertelt het verhaal van vader André, een man van 80 jaar die zijn geheugen verliest en daardoor de grip op het leven kwijtraakt. Hij woont in bij zijn dochter, die hem verzorgt. Zij heeft de haast onmogelijke taak hem te helpen. Regisseur Derek Meijer zegt over dit stuk: ,,Wat mij zo aanspreekt in deze voorstelling is dat de schrijver een truc heeft bedacht, waarvan ik denk: ‘had ik dat maar bedacht’. Dat je als toeschouwer in dezelfde verwarring komt als het hoofdpersonage. Je komt als publiek als het ware in het hoofd te zitten van die man. Scènes worden dubbel gespeeld, maar dan door andere mensen om te laten zien hoe de gezichten van mensen over elkaar heen schuiven.’’

Verder benadrukt de regisseur dat er bij iedere voorstelling twee vrijwilligers van Alzheimer Zeeland aanwezig zullen zijn om desgewenst met bezoekers in gesprek te gaan over de voorstelling of meer informatie te geven over dementie.

De cast wordt gevormd door: Kees Baijens, Astrid de Buck, René de Jonge, Ploneke Scholtsz, Arend van de Fliert en Nanou Warman.

De voorstellingsreeks loopt van 30 september t/m 29 oktober. Voor nadere info en kaartverkoop: www.middelburgsminitheater.nl

Op de foto: Astrid de Buck, Kees Baijens en René de Jonge.

Tunesische, Franse, Noord Afrikaans, Europese klanken vanaf de Vrijbuiter

ZIERIKZEE – Het belooft weer een rijk muzikaal optreden te worden vrijdag 22 september vanaf 18.00 uur aan boord van het schip De Vrijbuiter aan ’t Luitje in Zierikzee. Dan treedt muziek Broua op. Er schuilt een verhaal achter deze muziek.  Broua’s muziek is als een reis, een lange reis die ze hebben afgelegd door Afrika, Europa. Tijdens deze reis zijn alle ontmoetingen, landen en momenten versmolten tot de muziek stukken die Broua brengt. Broua betekend in het Tunesisch recht zo die gaat, maar zo gaat een reis natuurlijk nooit. Dan weer over grote wegen dan weer over bergpaden is er altijd weer iets om je over te verwonderen.

Hun muziek is een smeltkroes van traditionele Tunesische ritmes en hedendaagse klanken, met invloeden uit jazz, rock en wereldmuziek. Volgens Wissem Ziadi:,,Het gaat ons allemaal om het creëren van iets nieuws en unieks, terwijl we ook onze muzikale roots eren.”

In vaderland Tunesië speelt Wissem Ziadi, een van de grondleggers van Broua, in één van de populairste bands: Gultrah Sound System. Nu woont hij in Nederland en is zijn nieuwe project Broua begonnen samen met zijn vriend, landgenoot en mede-muzikant Tarek Maaroufi.

Behalve Wissem en Tarek bestaat Broua uit landgenoot Nebil Ben Rejeb (luit) en Franck Normand (klarinet, sax en fluit), Peter Bout (bas) en Slim Mosbah (percussie). Geluid: Mark Nijssen. Een optreden aan ’t Luitje vanaf De Vrijbuiter in Zierikzee vrijdag vanaf 18.00 uur. Om niet te missen.

Ans Schilders: 26 – 8 – 1944 – 18 – 8 – 2023

Als er een theaterhemel bestaat dan is Ans Schilders daar nu net binnen gestapt en is daar hartelijk verwelkomd door talrijke theatervrienden die haar voor zijn gegaan. In gedachten zie ik haar samen met Gerard Baaijens lachend een glas wijn drinken terwijl ze heerlijke toneelherinneringen ophalen.

Dat beeld van die toneelhemel biedt troost om het verlies van Ans wat te verzachten. Zij verdient die plek ook zo, want wat heeft Ans onvoorstelbaar veel betekend voor bijvoorbeeld  alleen al het Zeeuws amateurtoneel. Binnen het kader van een necrologie, hoe goed bedoeld ook, is haar werk bij lange aan niet volledig samen te vatten. Ans was immers altijd bezig met teksten schrijven, met liedjes zingen, met optreden, met regisseren, met cursussen organiseren, met toneelliefhebbers persoonlijk adviseren, met filmrolletjes spelen, met het verzorgen van een toneelarchief, met deelname aan een Smartlappenfestival, met af en toe het vertolken van een klein rolletje  in een landelijke tv-serie en zelfs met een optreden tijdens Lowlands. ,,Er zijn een heleboel dingen die ik niet kan, maar ik heb wel talent voor taal en dat doe ik ook graag: Pietepeuteren met taal op de millimeter’’, zei ze daar zelf destijds over. Geen wonder dat ze op 71-jarige leeftijd nog aan de bel trok bij cabaretier Howard Komproe na zijn bewering dat er geen vrouwen zijn die zich manifesteren met humoristische one-liners. De cabaratier reageerde op het verweer van Ans en nodigde haar uit te komen optreden in een speciale editie van ‘Padoem Patsss’ bij Lowlands. En daar stond Ans dus op een podium voor 1200 mensen, die ze snel aan het lachen wist te krijgen.

Ans is dus in Zeeland (en daarbuiten) bekend als tekstschrijfster, cabaretière, actrice, zangeres en regisseur. Zij heeft een veelheid aan toneel- en kleinkunstteksten op haar naam staan. Zij besloot in 2016 dat het tijd werd om eens wat opruiming te houden in al dat her en der opgeslagen eigen werk. Maar opruimen hield natuurlijk niet in: rigoureus weggooien. Nee zeg, stel je voor… Dus Ans besloot een verzameling van door haar geschreven en geselecteerde liedteksten, monologen, dialogen en humoristische en vaak ook ontroerend mooie verhaaltjes te bundelen in een boek. In het voorjaar van 2016 bracht zij dat in eigen beheer uit onder de titel ‘LEUK BEZIG’. Op de achterflap geeft zij kort, bondig en met humor een verklaring voor die titel:

Zesentwintig letters….

Genoeg om een mens

Een leven lang

Leuk bezig te houden

Dit boek kreeg een tweede uitgave met teksten voor kinderen. Haar motivatie daarvoor luidde: ,,Af en toe schreef ik een tekst voor kinderen. Uiteraard omdat ik zelf een zoon en een dochter had en uiteindelijk ook nog vier kleinkinderen. Bovendien schreef ik me in voor een cursus kinderverhalen schrijven. Dat leverde ook enkele teksten op. In totaal naar mijn idee genoeg om een tweede boek te laten maken. Het ruimt zo lekker op.’’ Evenals bij de eerste uitgave prijkt op dit vervolg Ans als klein meisje op de cover, afgebeeld op een afgescheurde oude foto. Haar verklaring  destijds op die omslagfoto: ,,Mijn strik was ik kwijt en mijn kraag zat niet goed. ‘Stomme fotograaf!’, huilde ik. ‘Stom kind’, denk ik nu.’’  En evenals bij de eerste uitgave staat op de achterflap van dit vervolg een fraaie foto van Ans, gemaakt door haar dochter Inge. Beide boeken bieden een tastbare herinnering aan die creatieve, bevlogen, kleine maar grootste en niet te stuiten theatervrouw.

Rust Zacht Ans!

A

Een troostrijk afscheid

‘Ondanks tranen, ondanks dood en ondanks pijn

Dank jullie wel, dat je m’n vrienden wilden zijn’

Die liedtekst van Robert Long staat bovenaan de rouwkaart van

Marian Troost (22-4-1961  / 30 -7-2023)

De uitvaart op zaterdagmiddag 5 augustus in Goes biedt een troostrijk afscheid.

En wekt diepe ontroering op: Achter de baar met daarop de mand waarin Marian ligt opgebaard, volgt haar man Marcel en met in zijn armen hun kleinzoon Senn van net één jaar oud. Mooier dan zo kan een leven van 37 jaar samen beeldend niet worden samen gevat. Marcel doet het daarna in woorden. Hij vertelt over hoe hij ooit verdronk in die mooie donkere ogen van Marian. Hoe hecht zij samen hun gezinnetje met twee zoons ( Yannick en Delano) hebben opgebouwd. Hij vertelt over hun geluk, over hun prachtige jaren. Hij vertelt ook over ziek worden en pijn lijden en over het onvermijdelijke einde. Hij leest het gedicht voor dat hij ooit voor haar schreef en waarin hij hun relatie typeerde als een witte roos.

Yannick vertelt over de taak die Marian als moeder als belangrijkste rol in haar leven vervulde. Toegewijd, altijd bekommerd om haar kroost, immer meelevend en ook vol humor. ,,Bij belangrijke gebeurtenissen droeg jij je sokken binnenste buiten. Die gewoonte heb ik van je overgenomen. En wat ik als opvoeding van jou heb geleerd, zal ik zelf op mijn zoon Senn overbrengen.’’

Delano zegt niet zo’n verteller te zijn en verwoordt daarom zijn emoties in een zelf geschreven gedicht. Met mooie woorden op rijm geeft hij uiting aan zijn liefde en grote waardering voor zijn moeder en hij maakt excuses omdat hij het als haar zoon ook weleens heeft verkloot.

Erna brengt een warm eerbetoon aan Marian als vriendin en als vrouw vol modebewustzijn. Als vrouw die als verkoopster in een kledingwinkel genoot van klanten adviseren, kleding inkopen en kleding presenteren op de catwalk. En die zichzelf onderscheidende met een passende, eigen stijl.

Songs en foto’s geven tussentijds een impressie van Marian die zo genoot van vriendschap, reizen, gezelligheid, feestjes, etentjes met gezin en aardige mensen om zich heen. En die zo intens gelukkig was met de geboorte van  haar kleinzoon en die nog net diens eerste verjaardag heeft mogen meemaken. Senn kreeg van zijn oma een wandelfiets met daarop de tekst: ‘Troost Expres’. Tijdens deze uitvaartbijeenkomst geeft Senn nauwelijks een kik. Heel af en toe als hij zijn naam hoort noemen, reageert hij met een juichkreetje.

Terwijl Robert Long zingt over ‘het laatste feest’ lopen we langs de mand en leggen witte rozen ten afscheid van Marian. Een troostrijk afscheid zo blijkt ook in de foyer, waar we elkaar aankijken met weer wat meer besef over de essentiële dingen in het leven. En met weerzien van bekenden waarbij tranen vloeien en het voornemen wordt bekrachtigd dat we elkaar wat vaker gaan zien. Nu het nog kan, dus voor een volgende ontmoeting in een uitvaartcentrum.

Bij de foto’s: Marian voorop in een ‘Abba act’ tijdens een ‘decemberfeest’ met vrienden.

Marian (tweede van links, naast Marcel) in Café De Biet in team Intermezzo als kampioen van het seizoen destijds.

Met de boer op groente tour

Hoe worden spruiten geteeld? Hoe groeit knolselderij enne…wanneer wordt boerenkool geoogst? Het zijn van die vragen die zich zomaar in je hoofd kunnen opdringen als je op agrarisch gebied weinig tot niks weet, maar toch enorm kunt genieten van de aanblik van de akkers op het mooie Schouwen-Duiveland.

Met het evenement ‘Met de boer op de groente tour’ op zaterdag 29 juli kan antwoord worden gegeven op dit soort vragen. Het betreft een initiatief van Agrarische Schouwen-Duiveland. Het programma omvat een mooie fietstocht door de polder langs de kreken van Ouwerkerk. Met onderweg uitleg over verschillende gewassen door het scannen van een QR-code. Uiteindelijk zal het op deze leuke en leerzame dag bij de boer ook duidelijk worden hoe het product vanaf de akker, in de winkel en uiteindelijk op ons bord terecht komt.

Deze groente toer met de boer begint met een inloop vanaf 10.00 uur aan de Koningin Julianastraat 7 in Ouwerkerk, bij Marien en Driek Bos. De tour bevat ook een boeiende quiz en als afsluiting zijn er een hapje en een drankje.

Asielzoeker keert terug als kunstenaar

De internationaal bekende kunstenaar Senad Alic geeft zaterdagmiddag 8 juli in het Kerkje in Burgh een lezing over zijn werk en zijn achtergrond. Het betreft een bijzondere terugkeer naar de plek waar hij ooit in andere levensomstandigheden vertoefde: als inwoner van het AZC in Burgh-Haamstede.

De uit Bosnië afkomstige Senad Alic werd in 1960 in Sarajevo geboren. De Balkanoorlog deed hem destijds naar Nederland vluchten. Na zijn verblijf in het AZC vertrok hij naar Amsterdam met de ambitie om zich daar als beeldend kunstenaar te vestigen. In die poging is hij geslaagd. Hij manifesteert zich als maatschappelijk betrokken kunstenaar die autonoom werk maakt en illustreert. Hij maakt kunst met kinderen en jongeren in asielzoekerscentra en met volwassenen in wijken en instellingen. Naast het maken van beeldend werk is hij ook verhalenverteller, concept ontwikkelaar, gastdocent en trainer. Het gaat bij alles wat hij doet over kunst, ‘de vlucht’, identiteit, diversiteit, onderweg zijn en ontmoetingen. Het werk van Senad Alic is te vinden in verschillende collecties in binnen- en buitenland. Tijdens de zomerexpositie van het Kerkje in Burgh in augustus is hij een van de exposanten. Vooruitlopend daarop komt hij zaterdag 8 juli van 14.00 tot 15.30 uur (inloop vanaf 13.30 uur)  in dit kerkje over zijn werk en over zichzelf vertellen.

Mooie, schurende verhalen in Ballustrada

De ambiance is perfect: in een comfortabele ligstoel, voor het te felle zonlicht beschermd door de parasol en een koel drankje binnen handbereik lees ik in het recent verschenen voorjaarsdubbelnummer van de literair periodiek ‘Ballustrada’. Puur bij toeval word ik het artikel ‘Een film op de Belg’ van Jos Rouw ingezogen. Rouw schrijft beeldend. Voor ik het weet zit ik de huiskamer van Mersenier, die oudere Belgische man die een middagje met zijn kleinzoon doorbrengt. Als ik het verhaal uit heb, sla ik ‘Ballustrada’ met een zucht even dicht. Ondanks de hitte ervaar ik even kippenvel. Het is geen diep verdriet, maar melancholie wat ik voel.  Wat een mooi, schurend verhaal.

Zo lust ik er wel meer. Ik word op mijn wenken bediend als ik het verhaal ‘Over het spoor’ van Yorgos Dalman open sla. Ook weer toeval dat mijn oog daar plotseling op valt. Al lezend in het verhaal over de kleine Klaus en zijn vader trekt alweer de kou op. Niet zozeer door de wandeling die zij maken door het winterse landschap, maar eerder door het schrijnend gemis dat er juist binnen in huis heerst. ,,Pappa, hoe was mamma?’’, vraagt Klaus als we het dorp inlopen. Klaus stelt deze vraag elke dag. Het is niet dat hij vergeet wat ik dan zeg, het is meer dat ik elke keer iets anders vertel.’’ Mooi als je met zulke simpele zinnen zo’n groot gemis kunt weergeven.

Inmiddels heb ik wel behoefte aan wat luchtigheid, maar lichtvoetigheid is lang niet altijd het kenmerk van ‘Ballustrada’. Hoewel…..wat een verrassing: Dit keer wel. Nu immers vult de dichter Peter Knipmeijer de vaste rubriek Laaglandse Poëzie met Light Verse van bekende namen in het circuit.  Zoals van de van oorsprong uit Terneuzen afkomstig performer Frank van Pamelen, die op eigen wijze ‘een Zeeuw’ typeert en zijn gedicht besluit met: ‘Van binnen is hij week, van buiten woester. Een Zeeuw lijkt zwijgend sprekend op een oester.’

Redactieleden Johan Everaers en André van der Veeke van Ballustrada werkten mee aan het project Brug-Brücke van het tijdschrift Opklaringen van de Rotterdamse Stichting het HogeDRUKgebied. Aan die samenwerking besteedt dit nummer aandacht met een mini-thema ‘Bruggen’, waarin onder meer een bijdrage van Rien Vroegindeweij. Van dat thema is het maar een kleine stap naar De Veerman, het digitale tijdschrift dat Romain John van de Maele onlangs voor de laatste keer liet verschijnen. Veel aandacht daarin voor Scandinavische literatuur; dit leidde er voordien al toe dat Van de Maele werd uitgenodigd voor een bijdrage in de rubriek Taal Ver Taal. Daarom nu in Ballustrada voor het eerst poëzie van de Deense dichter Klaus Rifbjerg.

De rubriek De juiste verkeerde verbanden van Jan J.B. Kuipers gaat nog één keer in op het gekoppelde fenomeen van macht en onderschikking. Wat zit er eigenlijk in de emissies van de Duivel? Moet Hij worden uitgekocht?  Ko de Jonge bezorgt een pakketje vol mail-art voor de buren. Verder in dit nummer bijdragen van onder meer:  Pieter Drift, Guido Eekhaut, Rogier de Jong, Minor, Theo Raats, Renaat Ramon, Frank Roger, Jos Rouw, Peter Urbanus en Jabik Veenbaas.

Rashel van der Schaaf winnaar Kunstschouw Award 2023

Burgh-Haamstede: Rashel van der Schaaf is met haar korte documentaire ‘Ich bin der Fluss’, waarin het verhaal van de Donau wordt verteld, winnaar geworden van de Kunstschouw Award Bvoor jonge kunstenaars 2023. De jury beoordeelde deze documentaire als een een sterk vormgegeven film met boven- en onderwaterbeelden en passende muziek. ,,Niet alleen een levensader in Europa, maar ook een verbinder van culturen en een brug tussen verleden, heden en toekomst. Met de film wil Rashel stemloze partijen een stem geven. De stem van de voice-over is indringend, bijvoorbeeld op het moment waarop de rivier de executieplaats passeert van joden in Boedapest, waarvoor ter nagedachtenis bronzen schoenen langs de oever staan. De rivier herinnert die donkere dagen goed. De stem zegt dat de tranen van de slachtoffers zich vermengen met de zijne. De stem van de Donau klinkt achtereenvolgens in het Duits, Hongaars en Roemeens. De Donau als multi-personage met meerdere verschijningen, genders en karakters. Naast een indrukwekkende esthetische ervaring is de film vooral een uitnodiging om ons nederiger op de stellen en ons als mens naast, of misschien wel onder, de natuur op te stellen.’’

De twee andere genomineerde jonge kunstenaars waren: Niene Boeijen met beeldend werk, kleine mensfiguren, teksten en tekeningen met beeld en kleur en

Mathieu Klomp met een beeldengroep van ambachtelijk hoog niveau.

Met de volgende link kunt u via YouTube kennismaken met alle twaalf jonge kunstenaars: https://www.youtube.com/watch?v=Hy6nXFdRAmo .

Op de foto: Uitreiking van de Kunstschouw Award met links winnares Rashel van der Schaaf.

Voor de Kunstschouw moet je echt de tijd nemen

Met even snel op een leuke locatie een kijkje nemen, doe je de Kunstschouw op Schouwen-Duiveland geen recht. De 28^e editie van deze grootste beeldende kunstmanifestatie in Zeeland verdient het dat je er echt de tijd voor neemt. Deze editie met als thema ‘Luctor et Emergo’ wordt gehouden van 10 tot en met 18 juni. Ruim honderddertig exposanten doen er aan mee. Hun werk is te zien op 34 locaties verspreid over de Kop van Schouwen tot aan Brijdorpe en Kerkwerve.

Een uitgebreide blik in het Kunstschouwmagazine,  met de kleurrijke cover waarop een werk van Albert Groenheyde, biedt prikkelende voorpret. En tevens ook weer het besef dat deze manifestatie naast beeldende kunst nog veel meer te bieden heeft: muziek, poëzie, theater, dans, workshops, demonstaties en lezingen. Bij de officiële opening, vrijdagavond 9 juni in de Ned. Hervormde Kerk in Haamstede, ontmoeten beeldende kunst en dans elkaar tijdens de voorstelling ‘Crossing Currents’ van choreograaf Sanne Clifford en kunstenaar Talitha Schiffer. Centraal in dit optreden staat de vraag hoe je overeind blijft in een steeds veranderende omgeving.

Naast veel oude, vertrouwde locaties, zijn er ook nieuwe tentoonstellingsplekken te bezoeken en voor ‘Land aan Zee’ in Burghsluis geldt de omschrijving ‘terug van weggeweest’, want hier was voorheen tot 2017 hofstede Mon Plaisir een druk bezochte plek. Nu is naast de hofstede een nieuwe locatie gerealiseerd met nieuwe schuren en een fraaie tuin. Hier valt te genieten van glaskunst van de internationaal bekende kunstenaar Bert Frijns, naast keramiek van Valerie Baeijart en Carla Schoenmaker, textielkunst van Mathilde Hemmes, een installatie van Matthé van Oostrom, een collectie keramiek en glas van Monique Polman en schilderkunst van Ine Lammers en Ingrid de Wit. Op zaterdag 17 juni is er een optreden van het Strijkkwartet van het Zeeuws Orkest, om 15.00 en om 16.00 uur. Op zondag 18 juni laat Ensemble VIJF van het Zeeuws Orkest zich horen om 12.30  en 13.30 uur.

Dan hebben we alleen nog maar ‘locatie 1’ van het totaalaanbod benoemd. Duidelijk dus dat een volledig overzicht in de context van een aankondiging als deze niet te doen is. Wie behoefte heeft aan volledigheid en aan alle noodzakelijke informatie kan dus niet zonder Kunstschouwmagazine. Dat is verkrijgbaar bij diverse Zeeuwse boekwinkels en bij enkele regionale galerieën.  Wie inderdaad een bezoek brengt aan ‘Land aan Zee’ doet er goed aan ook de tegenover gelegen Uienschuur aan de Meeldijk 20 in zijn route op te nemen. Al was het alleen maar omdat het wandobject ‘Cloud’ van Thea van Vliet zo nieuwsgierig maakt: 325 raku gestookte kommen in de kleuren van wolkenluchten. Maar ook het werk ‘Vrouw en Vrijheid’ van Inge van Rijsbergen-Brekelmans zal de bezoekers hier ongetwijfeld naar zich toe trekken. In het laatste weekend van de Kunstschouw zijn hier tevens optredens van het koor ‘Het Groote  Leughen’, een meerstemmig, veelkoppig koor o.l.v. dirigent John Koole en van Mabo Casa, een ensemble van vier zangeressen die begeleid worden door een accordeonist.

Dit jaar worden de bezoekers tijdens de Kunstschouw ook onthaald op een toneelvoorstelling, te weten: ‘Hard Zeer’ door TheateR Tzt op vrijdag 16 juni in de Beeldentuin van Daniëlle Orelio aan de Hogeweg in Burgh. Liefhebbers van poëzie moeten vooral in Ellemeet zijn bij ‘Korreltje Zeezout’. Vanaf Strandpaviljoen Corazon start een poëzieroute met als titel ‘De hemel strooit zijn sterren aan de kant’. De tocht geldt als ode aan het Zeeuwse landschap: 15 gedichten staan permanent opgesteld langs een wandel- en fietspad van 3 kilometer. Op het dorpsplein van Ellemeet is er op zaterdag 17 juni vanaf 15.00 uur een poëziemiddag. Het programma ‘Humor et Emergo’ biedt optredens van dichters met ludieke sonnetten en vrolijke rondelen, afgewisseld met muziek van Bobby’s Bigband. Verder maken de presentaties van Talitha Schiffer op Landgoed Prinsenhoeve in Renesse me erg nieuwsgierig. En ik wil zeker ook gaan kijken én luisteren bij de Toyisten die op de nieuwe locatie AiR Ellemeet zijn neer gestreken. Bij Toyisten gaat het om ‘de kunst’, niet om ‘de kunstenaar’. Daarom hier slechts gemaskerde kunstenaars: geen gezichten, geen namen bij de schilderijen. En evenls voorgaande jaren zal dan uiteindelijk wel weer de constatering komen dat ik echt niet elke locatie aan kan doen, want 34 is echt heel veel. Maar voor wie zich er echt een ruime week voor vrij kan maken, is het wellicht een boeiende uitdaging.

Vrienden Adriaanskerk zetten in op mooie Pinksterdag

De Stichting Vrienden van de Adriaanskerk in Dreischor hebben voor de komende maanden een klein, maar fijn zomerprogramma samengesteld met voorlopig drie mooi, gevarieerde concerten. Die serie begin maandag 29 mei (Tweede Pinksterdag) met – hoe kan het anders – het programma ‘Op een mooie Pinksterdag’. Het betreft een liedjesprogramma van Jelle Leistra. Hij zingt liedjes van Harry Bannink en wordt daarbij begeleid door vier musici op piano, accordeon, contrabas, basgitaar en slagwerk.  Zijn optreden zit vol met bekende en onbekende liedjes en uiteraard zal het bekende ‘Op een mooie Pinksterdag’ niet ontbreken. Het optreden in de Adriaanskerk begint om 16.00 uur.

Het volgende optreden in deze zomerconcertserie staat gepland op zaterdag 17 juni: ‘Tengo el Tango’ met Tango pareltjes uit Argentinië. ‘Tengo el Tango’ betekent letterlijk ‘Ik heb tango’. Het Trio El Tango, bestaande uit zangeres Paola Marquez, Anke Steenbeek op piano en Rein de Vos met bandoneon, ademt de sfeer van Argentinië. De bezoekers kunnen de passie opzuigen en zich laten raken en ontroeren door de hartstochtelijke vertolkingen. Die optreden begint om 20.00 uur.

Het derde concert in deze serie op zondag 16 juli betreft een optreden van ‘Ensemble VIJF!’ onder het motto: ‘klassieke muziek op een andere wijze’.  Dit ensemble bestaat uit vijf vrouwelijk musici, die op deze middag een sfeervol en sprankelend concert verzorgen. Zij hebben een grote passie voor kamermuziek. De vijf vrouwen spelen al jaren samen in diverse ensembles en maken ook allemaal deel uit van het Zeeuws Orkest. ‘VIJF’ staat dus voor vijf bevlogen vrouwen, vijf unieke instrumenten, vijf muzikale harten. Dit concert begint om 16.00 uur. De toegangsprijs voor elk concert in deze zomerserie bedraagt 10 euro.

Foto: Jelle Leistra

Ruimte voor Zeeuwse letteren in fiZi

GEZIEN: ‘Oersoep: 5 x 15 minuten Zeeuwse letteren in alle genres’;  Stichting de Baaierd; zondag 21 mei in Filmtheater fiZi in Zierikzee; met Ester Naomi Perquin, Thomas Goorden, Rosann Kerckhaert, Willem van Vliet, Jan Vantoortelboom; presentatie: Anna de Bruyckere.

Normaliter staat ‘het beeld’ centraal in fiZi, want films vertonen geldt als de corebusiness van dit fijne, intieme theater. Maar daarnaast is er ter afwisseling ook ruimte voor andere kunstuitingen. Heel fijn dus dat Stichting de Baaierd na diverse presentaties elders in Zeeland nu ook Schouwen-Duiveland heeft gevonden om ook hier haar ‘Oersoep’ te serveren.

Het werd een fraai gevarieerde avond waarin de Zeeuwse letteren letterlijk in allerlei genres aan bod kwamen. Gevarieerd sloeg overigens niet alleen op de genres, maar ook op de mensen die de woordkunst beoefenen. Zo geldt de in Zierikzee opgegroeide dichter Ester Naomi Perquin als professioneel  en landelijk gelauwerde woordkunstenaar met een rijke ervaring. Met haar gevoel performance maakte zij het voorlezen uit eigen werk tot een waar feestje.

De prille singer-songwriter en autodidact Rosann Kerckheart staat nog maar aan het begin van een belofte loopbaan. Zij schrijft eigen teksten en vertaalt er soms ook één die haar zeer aanspreekt. Hopelijk stapt zij niet in de valkuil van te vroeg toegezwaaide lof en bijt zich vast in de mogelijkheden haar stem te laten rijpen, te werken aan een goede dictie en geleidelijk toe te groeien van lieftalligheid naar een volwassen podium présence.

Schrijver/wetenschapper Thomas Goorden getuigt van een goed gevoel voor satire. Met een knipoog naar zijn pseudoniem ‘De Kat’ springt hij wat hap/snap door zijn betoog over het PFAS-schandaal  en over de verraderlijke taal waarmee wantoestanden verhuld worden. Ondanks de bochten en sprongen weet hij het publiek goed  aan zich te binden. Alsof hij een grappig verhaaltje vertelt, terwijl hij je tot de slotsom laat komen dat het allemaal ontzettend erg is. Snel dat boek ‘Alles komt goed’ maar eens van hem lezen, bij voorbaat wetend dat dus lang niet alles goed zal komen.

Een man die in het donker opkomt en zichzelf bijlicht met een lantaarn en suggereert dat hij een groepje belangstellenden rondleidt. Op die ludieke wijze maakt verhalenschrijver en -verteller Willem van Vliet uit Sluis zijn entree op de speelvloer in fiZi. Daar houd ik van, zo’n begin en ik schuif naar het puntje van mijn stoel. Ik wil graag meegaan in het verhaal over een tijdloos genootschap, maar het lukt me niet volledig. Ik krijg de zes verschillende personages niet helder op mijn netvlies. Ze zouden veel dikker en met veel meer verschillen ingekleurd moeten worden. Dat de verteller niet of nauwelijks loskomt van de tekst voor hem, maakt ook te weinig verbinding. Natuurlijk hoef je als verteller niet alles uit het hoofd te leren, maar een band smeden door het publiek vaker aan te kijken, zou wel fijn zijn. Met één personage – te weten  Dujardin – kan ik wel meeleven. Hij wordt ook duidelijker geschetst in zijn benarde positie weggekropen onder de tafel. De anderen verdienen nog veel dikkere contouren.

Schrijver Jan Vertooltelboom geldt binnen dit ‘gelegenheids Oersoep gezelschap’ ook als een van de meer ervaren auteurs. Hij kan bogen op successen met zijn boeken als onder meer ‘De verzonken jongen’, ‘Meester Mitraillette’, ‘De man die haast had’. Zijn nieuwste roman ‘Mauk’ wordt zaterdag 27 mei gepresenteerd in De Koperen Tuin in Goes. Vertooltelboom weet op bijna vertederende wijze te vertellen hoe de vroegtijdige dood van zijn moeder op zijn 16-jarige leeftijd invloed heeft gehad bij het schrijven van vrijwel al zijn boeken. Het besef daarvan drong overigens pas achteraf bij hem door. Hij benadrukt zijn voornemen daar nu eindelijk eens van los te komen. Hij heeft dat zelfs met grote letters op zijn laptop geplakt.

Zo’n avondje Oersoep vol ruimte voor Zeeuwse letteren smaakt naar meer, kan na afloop in de foyer geconstateerd worden.

Humor houdt tragiek lange tijd op afstand

Gezien: ‘Het Geheugen van Water’ door Theatergroep Zierik; don. 13 april 2023: Theater De Verdieping (Cultuurhuis ZierikC); Tekst: Shelagh Stephenson; Regie: Cees Möhlmann; Spel: Annelies Oomen, Ylva Spiekerman van Weezelenburg, Ilonka Friesema, Carina Bartels-Kik, Mario van Dongen, Wilco de Valk.

,,Een ernstig onderwerp dat met lichtheid en vol humor wordt behandeld’’, aldus luidde het streven van Cees Möhlmann bij de regie van ‘Het Geheugen van Water’. Hij is daar voor het overgrote deel prima in geslaagd.  In deze voorstelling valt heel veel te lachen. Het stuk wordt omschreven als een ‘bitterzoete komedie’ en daarmee kun je veel kanten op, vooral ook de valkuil van het melodrama. Daar is Zierik niet ingevallen. De humor in deze voorstelling houdt de tragiek lange tijd op afstand, maar na de pauze dreigt het toch af en toe een beetje richting  randje van die valkuil te gaan.

Maar zeker voor de pauze prevaleert de lichtheid. Ondanks dat moeder Vi zojuist is overleden en haar geest aan de vooravond van haar uitvaart nog nadrukkelijk rondwaart in haar slaapkamer. Afscheid nemen, geldt als tragisch, maar daar komen nog veel meer emoties bij kijken. Het publiek maakt kennis met de drie dochters van Vi, te weten: Mary, Theresa en Catherine. De drie zussen zijn op z’n zachtst gezegd nogal verschillend. Het is heerlijk om te zien en te horen hoe deze drie personages met vette contouren zijn geschetst. Dat levert vaak een gulle lach op, maar daaronder schuilt wel goed voelbaar ‘ieders makke’. Elke dochter heeft zo haar eigen verlangens, frustraties en problemen. Ieder heeft ook haar eigen herinneringen aan een vergelijkbare jeugd die ze hebben gehad in hetzelfde huis daar aan de Noordoost kust in Engeland. Verschillende herinneringen want het geheugen kan een mens wel eens bedriegen of wordt door elk personage persoonlijk ingekleurd. Vooral Catherine blijkt daar een meester in en manifesteert zich vol overgave als ‘drama queen’.

De drie zussen gaan af en toe lekker ‘over de top’, de een wat meer dan de ander. Een mooi tegenwicht komt van de twee mannen in het stuk: Mike als de minnaar van Mary en Frank als de man van Theresa. Het vriendje van Catherine (PP of was het nou toch Xavier?) blijft achter de schermen. Reden voor haar om weer eens lekker uit haar dak te gaan. Vooral in de personages van Mike en Frank komt de onderkoelde Engelse humor lekker tot z’n recht.

De ‘geest van de overleden moeder’ krijgt met een mooie dictie een goede invulling en de kille belichting op haar zorgt voor de juiste sfeer. Niks te zeuren dus? Nou ja, dat het tweede deel dus wat helt naar melodrama en hier en daar het rode potlood gebruikt had mogen worden. Maar dat is een kwestie van smaak. Over de hele linie biedt deze ‘bitterzoete komedie’ een bijzonder fijne toneelvoorstelling van Theatergroep Zierik.

Info over speeldata en kaartverkoop: www.theatergroepzierik.nl

foto: Scène uit ‘Het Geheugen van Water’ met Annelies Oomen (l) en Ylva Spiekerman van Weezelenburg (foto: Peter Kouijzer)

Topzwaar van thema’s, conflicten en verhalen

Gezien: ‘We zijn hier voor Robbie’ door De Zeeuwse Komedie; donderdag 6 april, Scheldehof, Vlissingen; tekst: Maria Goos; Regie: Peter Adriaanse; Spel: Tom Roovers, Anneke van Jaarsveld, Jeffrey Limburg, Cherin Riemeijer, Nanou Warman, Ayesta de Pagter, Petula de Smit, Gerda Verhoeff.

‘Oud Geld’, ‘Familie’, Trilogie ‘De geschiedenis van de Familie Avenier’. Dit zijn titels van successtukken van Maria Goos. Zij bewees daarin overtuigend haar talent op vileine wijze de hechtheid en vooral de beklemming van familieverbanden te verwoorden en invoelbaar te maken. Zij weet daar blijkbaar alles van en daar getuigt ze ook weer van in het toneelstuk ‘We zijn hier voor Robbie’. Maar daarin doet ze dat toch minder virtuoos dan in die voorgaande stukken.  Dit stuk dreigt topzwaar te worden door de veelheid aan thema’s, conflicten en verhalen die Goos er allemaal heeft ingestopt. Daar heeft zij ook veel woorden, heel veel woorden voor nodig. Daarmee is dit stuk behoorlijk log geworden.  Hier en daar vlammen er nog wel lekkere dialogen op, maar over de hele linie had allemaal wel wat puntiger, compacter, flitsender gekund.

Een lange inleiding om aan te geven waar specifiek mijn bedenkingen liggen bij deze productie van de Zeeuwse Komedie. Niet bij regie en spelers dus, want die verdienen vooral hulde voor het feit dat zij deze uitdaging zijn aangegaan. Zij hebben er zich er keihard in vastgebeten. Maar zoveel inzet had, wat mij betreft, eigenlijk een beter stuk verdiend.

De sfeer van het rijke Haagse milieu terend op oud geld wordt prima getroffen. Ook de kloof tussen oude en jongere generatie komt glashelder tot uiting. Met iets minder herhaling was dat overigens ook wel gelukt. Elk personage heeft duidelijke contouren gekregen en alle spelers verrassen in het neerzetten daarvan. Het invoelbaar maken van de eigen angsten, verlangens en pijnpunten leveren ook de mooiste spelmomenten op. Met name Nanou Warman (in de rol van Bas) en Petula de Smit (als Linda) weten te imponeren.  Ook de confrontatie tussen de twee exen Marius (Jeffrey Limburg) en Barbara (Anneke van Jaarsveld) leveren heerlijke spelmomenten op met wel  puntige teksten, maar vooral dankzij mooi spel en lekkere timing.  Zo zijn er meer mooie spelmomenten, maar soms dreigen ze verzwolgen te worden door de veelheid aan wat de schrijfster allemaal te zeggen heeft in dit stuk. Over mensen die dood zijn (Robbie) en mensen die we helemaal niet te zien krijgen (Annet) , maar ook over hoe het toch gekomen is dat Robbie vroegtijdig een einde aan zijn leven heeft gemaakt. Woorden, heel veel woorden zijn daar voor nodig en dan moet aan het einde nog als een duveltje uit een doosje duidelijk gemaakt worden hoe het wellicht allemaal is gegaan en waarom. Ik bedoel maar: Maria Goos heeft ooit betere stukken geschreven, maar dat had ik al gezegd. In elk geval moet ook gezegd worden dat De Zeeuwse Komedie alles uit de kast heeft getrokken om er een mooie voorstelling van te maken. Nog te zien tot en met zondag 7 mei. Voor meer informatie: www.zeeuwsekomedie.nl

COLUMN: Lieve mannen geven even vertrouwen in de mensheid

Noeste, hardwerkende mannen waren het, uit Brabant. Dat constateerde ik meteen toen ze zich aandienden. Zoals vooraf gemeld zouden ze nu eindelijk de zogeheten coaxkabel van buiten naar binnen komen doortrekken. Daarna zou Delta de rest komen doen.

Maar goed die twee noeste mannen kwamen dus voor het zwaardere werk. En dat bleek zwaarder dan verwacht. Het kastje van de coax lag op een ander plekje verstop in de grond dan verwacht. Niet aan de rechter, maar aan de linker kant van de carport. Voor dat werd ontdekt, moest er flink worden gegraven. Veel meer werk dan gepland en het was vrijdagmiddag, dus…zouden ze maandagochtend terugkomen om het karwei verder te klaren.

Dat deden de noeste mannen. Om half acht op maandagochtend stapten ze opgewekt en vol werkdrift binnen. Om half acht!!  ,,Eerst maar koffie mannen?’’ ,,Ja, heel graag vrouwke!’’. Dus daar zit je dan tafel met twee Brabanders en deel je je onvrede over ‘zomertijd’ terwijl het nog lang geen ‘zomerweer’ is. Over het weer kun je immers altijd en met iedereen een gesprek voeren. ,,Mijn dokter zegt dat het voor mij goed zou zijn als het eens wat warmer weer zou worden. Ik heb psoriasis op m’n kop, hele korsten, dat jeukt verschrikkelijk’’, deelt de ene man openhartig. De ander heeft zijn koffie vrij snel op en besluit: ,,Kom we gaan aan het werk.’’ Hij gaat de bijkeuken in om daar het luik van de kruipruimte op te tillen. Twee tellen later steekt hij nog even zijn hoofd om de deur van de huiskamer en zegt: ,,Vrouwke pas nou alsjeblieft op de je straks niet dat gat in de bijkeuken in stapt.’’ Ik beloof dat ik zal opletten.

Mijn man is inmiddels ontwaakt en opgestaan. Hij zal de honneurs van mij overnemen, omdat ik bij een vergadering elders word verwacht. Als ik aan het eind van de ochtend weer thuis kom, is het karwei geklaard en de noeste mannen zijn vertrokken. Er ligt nogal wat zand naast de carport. Hoezo? Moesten ze zover graven? ,,Niet per se’’, laat mijn man weten, ,,maar ze constateerden dat ‘het Vrouwke’ niet zo makkelijk liep en dat er  hier een paar tegels een beetje los lagen. Die hebben ze even getild, wat zand eronder en stevig aan gedrild. Dat is wat veiliger, vonden ze.’’

Spontaan schoten er twee tranen in m’n ogen: Twee lieve mannen, die me voor even weer wat vertrouwen in de mensheid gaven!

Bevrijdingsfestival Vlissingen met: Trio Goldband, Van Dik Hout, Emma Heesters en vele anderen

Het Bevrijdingsfestival Zeeland maakt een spectaculaire line-up bekend voor vrijdag 5 mei in Vlissingen. Het hoogtepunt wordt voor velen wellicht Trio Goldband, de Haagse sensatie die het publiek zal vermaken met hits als “Stiekem” en “Noodgeval”. Trio Goldband verzorgt de slotact van het Bevrijdingsfestival.

Het festival presenteert verder enkele van de populairste Nederlandse artiesten van het moment, waaronder Van Dik Hout die hun tijdloze hits als ‘Stil in mij’ en ‘Alles of niet’ zullen spelen. Ook Jairzinho komt naar Vlissingen met een energieke show met een opzwepende mix van hiphop en R&B. Emma Heesters zal eveneens het podium betreden met haar soulvolle stem. Met hits als ‘Pa Olvidarte’ en ‘Waaronder’ belooft haar optreden een spectaculaire show te worden.

Later op avond zorgen de Tante Joke Karaoke Band voor een feest. Zij zullen de bezoekers uitnodigen om mee te zingen met bekende hits uit verschillende genres. En tenslotte dus de klapper met Trio Goldband.  De afgelopen drie jaar veroverden Milo, Boaz en Karel enorm veel harten. Nederpop? Gabbertrance? Disco? Geen probleem. Goldband doopt alle smaakjes in een aangenaam nederpopsausje en serveert hit op hit aan het hongerige publiek.

Verder biedt het programma verspreid over de dag Op de Liberty Dance Stage Vato Gonzalez, Idaly en Sick Individuals. Het middagprogramma zit vol urban hits die onder meer gedraaid worden door een selectie DJ’s van de Kunstbende en Zeeuwse DJ’s zoals FEBBA, JONNA, Hillfire en Team Peach. Idaly zal de voetjes al vroeg in de middag laten bewegen met nummers als Hoog/Laag, No Go Zone en Goonies & Hoolies. In de avonduren worden de urban hits verruild voor de beste housebeats. Vato Gonzalez zal het publiek op eigen kracht omverblazen, terwijl Sick Individuals de grote afsluiter zijn met hun energieke, melodische en opzwepende tracks. Bevrijdingsfestival Zeeland is het grootste gratis toegankelijke festival van Zeeland met activiteiten voor jong en oud gedurende de dag op de mooiste locaties in de binnenstad van Vlissingen.

Foto: De Haagse Goldband (foto: Nick van Tiem/Suze Kuit)

Schouws Kamerkoor geïnspireerd door Franz Liszt

De stichting Vrienden van de Adriaanskerk opent op zaterdag 1 april de  jaarlijkse concertenreeks in de Adriaanskerk in Dreischor met een bijzonder Passieconcert, aanvang 16.00 uur.  Het Schouws Kamerkoor,  onder leiding van dirigent Wim Boe, r heeft zich laten inspireren door Franz List voor de uitvoering van ‘Via Crucis’ van Franz Liszt.

Verder zal veelzijdig kunstenaar Willem Hesseling  aan de hand van zijn 14 geschilderde Kruiswegstaties, die hij in 2011 maakte,  een en ander  vertellen en tonen. Het betreft werk dat al geëxposeerd is in Nederland, Duitsland, België en Zwitserland. Willem Hesseling woont in Dreischor waar hij ook zijn atelier heeft.

Wat betreft het passieconcert mag geconstateerd worden dat niemand het lijden en sterven zo in de muziek heeft weten uit te beelden als Franz Liszt.

In 14 zogenaamde staties in grote verstilling weet hij de luisteraar te raken en ons mee te nemen in het lijdensverhaal. Sobere, serene, muziek uit te voeren door zangsolisten, koor en piano.

Juist door die soberheid wordt door de componist ongelooflijk veel uitgedrukt. Hij laat alle romantische versiering weg om zo door te dringen in de essentie van het verhaal, waardoor hij voor zijn tijd een nieuwe weg in slaat: modern en aangrijpend.

Via Crucis (kruisweg) is iets katholieks, maar het lijdensverhaal is universeel.

Franz Liszt gebruikt in zijn staties bijbelcitaten, liederen uit de R.K.liturgie en koralen uit de Lutherse kerk. Zo hoor je o.a. in een bewerking het bekende koraal: O Haupt voll Blut und Wunden van J.S.Bach.

Juist in de Adriaanskerk met zijn bijzondere akoestiek komt zijn werk goed tot zijn recht.

Vóór de pauze brengt het Schouws Kamerkoor werken uit de Renesaissance  periode van beroemde componisten uit de 16 en 17^e eeuw. Aanvang 16.00 uur, toegang € 10,– inclusief koffie.

foto: Een van de Kruiswegstaties geschilderd door Willem Hesseling.

Bitterzoete komedie inspireert Theatergroep Zierik

‘Het Geheugen van Water’ is de titel van de toneelproductie die donderdag 13 april in première gaat bij Theatergroep Zierik. Dit stuk wordt daarna nog vijf keer opgevoerd in Theater De Verdieping in Cultuurhuis ZierikC aan het Jannewekken 19a in Zierikzee.

Deze bitterzoete komedie van Shelagh Stephenson inspireerde regisseur Cees Möhlmann en de spelers om meerdere redenen. ,,Allereerst heb ik dit stuk gekozen om het herkenbare gegeven van het afscheid van een dierbare en de emoties die daarbij een rol spelen. Hoe gaan we om met herinneringen en met het gemis? En hoe moeten we verder?’’, motiveert Cees.

Het verhaal speelt zich af in de winter van 1996 in Noordoost Engeland. Drie zussen Mary, Theresa en Catherine komen met hun partners bijeen in het huis van hun net overleden moeder om de zaken rond de begrafenis te regelen. De drie zussen hebben hun eigen persoonlijke herinneringen aan hun jeugd en aan dezelfde gebeurtenissen, maar die blijken nogal te verschillen. Tijdens het terugblikken, verschijnt hun overleden moeder af en toe nadrukkelijk in hun gedachten.

,,Wat ons in de loop van het repetitieproces steeds meer fascineerde, is de theorie dat van alles wat je toevoegt aan water, zoals wijn of natuurlijke geneeskrachtige stoffen, het kleinste spoor daarvan toch zijn heilzame werking op een of andere manier altijd blijft behouden’’, vertelt Cees. Volgens hem trekt de schrijfster, Shelagh Stephenson, hiermee een treffende vergelijking met de eigenschappen die via onze genen worden doorgegeven. ,,Bepaalde trekjes van onze ouders of voorouders blijven we terugzien in onze kinderen en kleinkinderen.’’

De regisseur constateert in de tekst van dit stuk echter ook de genadeloze, verwoestende werking van water.  Het verhaal speelt zich af op een klip, in een huis dat binnen niet al te lange tijd door de zee zal worden verzwolgen. ,,Die fascinerende tegenstelling is wat mij bezig houdt en waarom ik met zoveel plezier aan dit stuk werk en dit is omarmd door de hele spelersgroep’’, aldus Cees.

In het stuk komen nogal wat oude tegenstellingen, zelfverraad en leugens aan de oppervlakte en tenslotte ook een groot geheim. Kan lachen bij  zo’n ernstig gegeven? Daar heeft de regisseur een duidelijk antwoord op: ,,Zoals vaak bij zo’n gelegenheid, gaan ook hier ontroering en een bevrijdende lach hand in hand.’’

De spelersgroep bestaat uit: Annelies Oomen, Ylva Spiekerman van Weezelenburg, Ilonka Friesema, Carina Bartels-Kik, Mario van Dongen en Wilco de Valk. ‘Het Geheugen van Water’ in Theater De Verdieping is te zien als avondvoorstelling op 13, 14, 20, 21 april om 20.00 uur en op de middagen 15 en 22 april om 14.30 uur. Info en kaartverkoop: www.theatergroepzierik.nl

foto: Scène uit ‘Het Geheugen van Water’ met: Mario van Dongen, Ylva Spiekerman van Weezelenburg, Carina Bartels-Kik, Ilonka Friesema, Wilco de Valk (foto: Peter Kouwijzer)

Na ‘Afterparty’ wat meer begrip en vooral veel vragen

Gezien: Zaterdag 11 maart 2023; Minitheater Middelburg; ‘Afterparty’, tragikomedie van Franks Houtappels; Het Middelburgs Theater; Regie: Koen Mijnheer; Spel; Ploneke Scholtsz, Barbara Kouwijzer, Karin Adriaanse, Rein Borcheld.

Geslachtsverandering was zo’n veertig jaar geleden nog een besmuikt onderwerp. Wie daar toen voor koos, had een moeilijke route te gaan en kon op weinig begrip rekenen. Of ‘kiezen’? Er is geen sprake van ‘kiezen’. Wie dagelijks ervaart in het verkeerde lichaam te zijn geboren, heeft geen keus. Voor zo iemand kan het leven pas beginnen als ‘die fout bij de geboorte’ is hersteld. Dat is de belangrijkste boodschap van de tragikomedie ‘Afterparty’ in de uitvoering van het Middelburgs Theater. Een ervaren speelster als Barbara Kouwijzer weet dat met een indringende monoloog in haar rol als Corine volledig duidelijk te maken. Zelfs wie bij het onderwerp ‘geslachtsverandering’ de hakken wat in het zand zet, wordt gedwongen te luisteren en voelt dat er enig begrip groeit. Mooi als een toneelstuk dat teweeg kan brengen.

In ‘Afterparty’ draait om drie vrouwen. Twee van hen (Corine en April) bevochten destijds een geslachtsverandering. Zij hebben daar nooit spijt van gehad, want werden gelukkig als vrouw, ondanks de strijd (financieel en medisch) die ze er voor moesten leveren. Voorheen waren ze dansers in een nachtclub. Na vele jaren ontmoeten ze elkaar weer in een luxe hotel in Casablanca.  Corine is daar samen met haar vriendin Frieda, die het geheim van Corines vroegere leven niet kent. Vooral April verkeert inmiddels in de ‘Afterparty’ van haar leven. Zij worstelt met ouder worden en is haar status en bezit verloren, nadat haar rijke man haar heeft  gedumpt. Ook Frieda is verlaten door haar echtgenoot. Hij heeft weliswaar netjes gewacht tot zij genezen was van borstkanker, maar is er toen resoluut vandaar gegaan. De vrouwen ontmoeten elkaar diverse keren in de hotelbar waar de ober gretig bereid de bubbels veelvuldig inschenkt. Rein Borcheld geeft de ober – in mooie passende outfit – de juiste professionele toewijding en afstandelijkheid.  Dat levert een lekker schrijnend, maar wel wat veel herhaald, contrast op met de larmoyante April, invoelend vertolkt door Ploneke Scholtsz.

Naast ‘wat meer begrip’ levert ‘Afterparty’ bij mij ook veel vragen op. Tekst en regie bieden me de antwoorden niet. Hoe zit het met de seksuele verhouding tussen Corine en Frieda? Is er echt alleen sprake van vriendschap? Maar Corine geniet van het vrouw zijn en geeft openlijk blijkt van het genot als zij een man verliefd op haar wist te maken. Hoe leeft zij nu dan? En verder: waarom dat eerbetoon aan die toenmalige chirurg, wiens werk toch behoorlijk wat nazorg vergde om volwaardig als vrouw te kunnen functioneren? En  – misschien wat zeurderig – maar toch de vraag: Waarom wordt Frieda zo overdreven tuttig neergezet in een herfstjapon die absoluut niet past in dat warme Casablanca?  En met die verschrikkelijke handtas waar ze aan vast gegroeid lijkt te zitten? Een kwestie van ‘rode rozen rood kleuren’? Tuurlijk, Frieda leeft eenvoudig met een baan als caissière – waar je overigens niet per definitie ‘tuttig’ voor hoeft te zijn – en nog steeds verlangend naar haar ex. Dat horen we allemaal via de tekst en Karin Adriaanse geeft haar ook de passende intonatie. Maar Frieda is geen domme vrouw. Ze leest veel en citeert vlotjes Martinus Nijhoff. Een vrouw die zou kiezen voor een zomerjurk, een tuttig model wellicht, maar wel luchtiger. Over luchtig gesproken: ‘Afterparty’ wordt met recht omschreven als ‘tragikomedie’, want de tekst komt soms stevig aan de ribben, maar er zit ook veel humor doorheen verweven. Nog te zien tot en met 15 april. Informatie en kaartverkoop: www.middelburgsminitheater.nl

TheateR TzT speelt ‘Hard Zeer’

Hij heeft zich tot in de puntjes voorbereid op een weekend voor zichzelf.  Zijn vrouw is weg met een vriendin, dus alle vrijheid voor hem. Tenminste….dat is zijn verwachting aan het begin van de voorstelling ‘Hard Zeer’, een nieuwe toneelproductie van TheateR TzT met als spelers: Tamara van As en Mels Hoogenboom. De tekst is dit keer geschreven door Mels Hoogenboom zelf en de regie bij ‘Hard Zeer’ is van Peter Adriaanse.

Deze productie gaat zaterdagavond 4 maart in première in ‘De Verdieping’, het knusse theater van Theatergroep Zierik, gevestigd in het Cultuurhuis ZierikC. Het verhaal gaat dus over een man en zijn grote voornemen een heel speciaal weekend te hebben. Zijn vrijheid wil hij invullen met de grenzeloosheid van drank en zijn grote droom: het schrijven van poëzie. En….hij heeft een meisje besteld. En toen stond zij voor de deur, het meisje. En alles lijkt te veranderen. Niet alleen voor hem, maar ook voor haar. Er ontvouwt zich een spel waarin zij zich beiden meer bloot geven dan ze eigenlijk van plan waren. Een spel over leugen en waarheid. Is alles ook echt waar? Want, ja, je bestelt een meisje slechts voor één ding, toch?

TheateR TzT speelt voorstellingen op allerlei locaties: huiskamers, tuinen, campings. Maar voor de première van ‘Hard Zeer’ op zaterdag 4 maart is gekozen voor Theater De Verdieping, Jannewekken 19A, Zierikzee,  ingang via het Lange Pad. Kaarten à 10 euro  (inclusief koffie/thee) kunnen gereserveerd worden via info@theatertzt.nl . Voor meer informatie zie www.theatertzt.nl  De voorstelling begint om 20.00 uur, de zaal is vanaf 19.30 uur geopend.

(foto: Scène uit ‘Hard Zeer’ met Mels Hoogenboom en Tamara van As; foto: Peter Kouijzer).

Geen rode draad, wel spetterend spelplezier

Gezien: Zondag 5 februari 2023 in Minitheater, Middelburg: ‘Potpourri’, montagevoorstelling van Toneelvereniging Pauze; teksten: diverse auteurs; regie: Dominique Duijndam; Spel: Matthieu Arendse, Ravi de Reu, Finie Groenewoud, Michel Hoogerland, Margret Schweiker, Johanna Smit, Desiree van der Werf, Inez van Schie.

Nee, er zit geen rode draad in de voorstelling ‘Potpourri’, vandaar ook die naam natuurlijk. Het gaat niet alle, maar wel veel kanten op. Terugkerend thema is de manier waarop mensen met elkaar omgaan, of…juist niet met elkaar omgaan. En over het streven om duidelijk te zijn naar elkaar toe en dat dan juist weer niet zijn. Dus over elkaar proberen te begrijpen en daardoor niks van elkaar snappen. Als publiek kun je er wellicht het beste gewoon kijken en luisteren naar al dat menselijk geworstel, dus:  het aanzien, er iets van vinden en vaak vooral voelen hoe je een spiegel krijgt voorgehouden. En natuurlijk ook af en toe eens glimlachen of compassie krijgen met al die goedbedoelende mensen met hun dappere pogingen dichter bij  elkaar te komen, maar elkaar meestal niet kunnen bereiken.

De regisseur heeft een bonte selectie gemaakt uit teksten van bekende en wat minder bekende auteurs. De ene scène werkt wat sterker dan de andere, sommige fragmenten zullen niet beklijven, op diverse andere stukjes kun je als toeschouwer nog lekker even wat nakauwen.

De kracht van ‘Potpourri’ zit vooral in het spelplezier dat van de voorstelling af spettert.  De acht spelers van TV Pauze hebben zich duidelijk in de voorstelling vastgebeten en staan met volle overtuiging op de speelvloer. Onder het motto: ‘Ik hier ben ik! Ik speel mijn spel! Kijk naar me! Luister naar me! Vreet me maar op!’ Zo’n intentie van de cast is lekker om naar te kijken. Het tempo en de vlotte changementen, ook al zitten daar wel wat veel herhalingen in, maken het geheel tot een snel schakelende voorstelling. Wellicht had iets meer gebruik van muziekfragmenten de sfeer nog wel wat kunnen verhogen.

‘Potpourri’ is in elk geval een leuke voorstelling die prima past bij een enthousiaste spelersgroep met een mix van enkele ervaren spelers en nog groeiend talent. De scène over de bouw van een ‘nieuwe, veel hogere Lange Jan’ dient even apart te worden genoemd. Dat fragment smaakt naar meer en verdient echt verder te worden uitgebouwd. Hier ligt beslist nog een uitdaging voor Toneelvereniging Pauze. (foto’s: Marja van Noort)

Er mag gelachen worden bij ‘Gouwe Handjes’

Gezien:  Vrijdag 3 februari 2023, Heer Hendrikshuis; ‘Gouwe Handjes’ door Toneelvereniging Heer Hendrik; tekst: Haye van der Heijden; regie: Eddie de Dreu; Spel: Daniël Obbink, Yvonne van de Velde, Rieke Goedegebuur, Ingrid de Wit, Addie van de Walle, Angelique Boonman.

Laat het vooral direct duidelijk zijn: Er mag gelachen worden bij de voorstelling van ‘Gouwe Handjes’. Ook al wordt het publiek wat dat betreft aanvankelijk even op het verkeerde been gezet, want het stuk begint met een sterfscène: Emma gaat dood en laat haar man Louis verdrietig achter. Als snel blijkt dat zij hem vanuit het Hiernamaals blijft bestoken met goede raad. Zij wil niet dat hij al te lang om haar blijft treuren, dat hij blijft zitten klagen dat zijn leven nu ook helemaal geen zin meer heeft. Zij gunt hem zelfs een nieuwe liefde, want hij is toch nog een actieve, aantrekkelijke man met….veel geld want alles wat hij in zijn leven heeft aangeraakt veranderde – zakelijk gezien – in goud.

Dat weten ook zijn dochter Alice, die gretig uitkijkt naar haar kindsdeel later en ook zijn schoonzus Charlotta, die Louis een ‘mooie combinatie’ voorstelt. Zelfs de werkster Suze ruikt mogelijkheden om via Louis een hogere status te bereiken. Dat levert allemaal humoristische situaties op, doorspekt met lekker bekkende dialogen, want daar weet toneelschrijver Haye van der Heijden wel raad mee. Zijn komische teksten wekken spontaan een lach op, vooral doordat de spelers van Heer Hendrik ze ook overwegend met perfecte timing weten te plaatsen.

Blijkbaar voelt Haye van der Heijden echter ook de noodzaak af en toe wat echte tragiek door zijn teksten te weven. De manier waarop hij dat doet zou wat vaardiger kunnen. Wat minder met de haren erbij gesleept, maar dat valt spelers en regie niet aan te rekenen.  Heer Hendrik heeft duidelijk de juiste keus gemaakt door de nadruk te leggen op de humor en op het vaak absurde gedrag van mensen. Bezoekers behoeven dus geen moment te twijfelen of er nou wel of niet gelachen mag worden bij ‘Gouden Handjes’.

Heer Hendrik biedt als vanouds weer eens een fijne toneelvoorstelling die met veel inzet en toewijding is gemaakt en die spettert van het spelplezier. En waarbij de strijd met de beperkingen van een multifunctioneel dorpshuis door de technische club dapper is aangegaan.

‘Gouwe Handjes’ is nog te zien vanavond (zaterdag 4 feb.), vrijdag 10 en zaterdag 11 februari, aanvang 20.00 uur. Info:www.heerhendrik. nl of telnr.  06-25178343.

Geest van Tsjechov zweeft door Theater De Verdieping

Zodra ik deze weken ‘De Verdieping’ bij Theatergroep Zierik binnenstap, hoor, voel en zie ik de geest van Anton Tsjechov rond me heen zweven. Heerlijk! Ze zijn daar aan het repeteren voor ‘De beer heeft mij gezien’, een komedie geïnspireerd op het toneelstuk ‘De Drie Zusters’ van Tsjechov. Het is bijna zover: de première staat gepland op vrijdag 10 februari, uiteraard in Theater De Verdieping in het Cultuurhuis ZierikC aan het Jannewekken 19a in Zierikzee.

Bij ‘De Drie Zusters’ dringen zich specifieke herinneringen aan me op.  Vooral aan wijlen Gerard Bayens, voor mij nog steeds een van de belangrijkste ‘goeroes’ binnen het Zeeuws amateurtoneel.  Hij plaagde mij als Tsjechov-adept graag: ,,Dat gedoe met die drie meiden. Ze roepen maar dat ze naar Moskou willen, maar ze blijven maar zitten. Daar word ik zo ongeduldig van. Laat ze dan ook naar Moskou gaan.’’ En dan rolde zijn bulderende lach.

En nou gaat Toneelgroep Zierik dus ‘De beer heeft mij gezien’ spelen. In deze komedie wordt een frisse knipoog gegeven naar die ‘Drie Zusters’, want nu gaan drie actrices Sien, Sofie en Jessa wel op weg naar Moskou. Zij zijn geïnspireerd door dat vermaarde toneelstuk van Tsjechov. Wat zou er gebeuren als die drie zussen in deze tijd zouden leven in plaats van honderd jaar geleden? De drie actrices willen ‘de Rus’ beter leren kennen. De vraag rijst overigens wie zij nou echt leren kennen.

Het publiek krijgt met de nodige humor een indruk van de drie actrices en hun zowel hier als daar botsende ideeën en verlangens. Lukt het hen hun doel te bereiken of blijft het bij dromen en verlangen? ,,Wat zou het mooi zijn als Gerard Bayens dit stuk nu nog zou kunnen zien’’, bedacht ik me ineens.  Niet elk verlangen kan vervuld worden.

‘De beer heeft mij gezien’ is geschreven door Sien Eggers, Sofie Palmers en Jessa Wildemeersch. Bij Zierik worden de rollen vertolkt door: Renee van der Hulle-Ossendrijver, Annelies Oomen en Ilonka Friesema. De regie is van Liesbeth Verzijden.

Na de première op vrijdagavond 10 februari is dit stuk ook te zien op de avonden  za. 11 feb, vr.17 en za. 18 feb om 20.00 uur en de matinees zijn op zo 12 en zo 19 feb om 14.30 uur.  Kaarten via www.theatergroepzierik.nl

Vlnr Renee van der Hulle-Ossendrijver, Annelies Oomen en Ilonka Friesema in ‘De beer heeft mij gezien’ (foto: Peter Kouijzer)

Filmmaker Erik de Bruyn gaat ook produceren

Upstream Film en TV is de naam van het kleine productiebedrijf dat de van oorsprong Zeeuwse filmmaker Erik de Bruyn recent heeft opgericht. Het bedrijf is gevestigd op Schouwen-Duiveland en richt zich vooral op producties in Zeeland, maar de stichting heeft ook een vestiging in Amsterdam.

,,Naast filmproductie ga ik me nu ook bezig houden met het organiseren en uitvoeren van masterclasses in film. Die zijn gericht op acteren, produceren, opnameleiding en planning, editing, geluid en camerawerk, decoupage en mise en scène. De eerste masterclass vindt plaats op 11 en 12 maart in Middelburg. Die heet ‘Masterclass Camera Acteren’ en die ga ik zelf geven’’, vertelt De Bruyn.

Hij is overigens ook nog steeds actief als filmmaker. ,,Zo schrijf ik momenteel aan een speelfilmscript ‘Lenka’s Return’ en voltooide ik onlangs voor de NTR aflevering vijf voor de geschiedenisserie Het Rampjaar 1672. Maar daarnaast wil ik met Upsteam Film & TV een aanvullende bijdrage leveren aan de filmcultuur in Zeeland.’’

De Bruyn benadrukt in dit verband zijn samenwerking met de provinciale koepelorganisatie Cinezee en met Filmhub Zuid, de organisatie die zich richt op filmeducatie in Brabant, Limburg en Zeeland. Filmhub adviseert, inspireert en ondersteunt scholen, filmtheaters, filmmakers, filmdocenten en cultuurbemiddelaars.

 ,,Omdat Cinezee zich richt op jonge mensen die voor de eerste of tweede keer een film maken, leek het me zinvol dat er ook een organisatie zou zijn die zich meer focust op de groep filmmakers en acteurs in Zeeland die al wat verder geprofessionaliseerd zijn. Hiertoe heb ik de stichting Upstream Film & TV opgericht. Wellicht kunnen we in de toekomst ook fungeren als service company voor buitenlandse producties die in Zeeland willen draaien.’’

Die eerste masterclass op zaterdag 11 en zondag 12 maart in Middelburg (in een gebouw aan de Gerrit van Veenstraat 1a) zal gericht zijn op acteren voor de camera. ,,We gaan dan in op de vraag: ‘hoe bereik je authenticiteit voor de filmlens en hoe houd je die constant?’ Zowel theorie van diverse acteeropvattingen als de praktijk van scènes spelen komen aan de orde’’, laat De Bruyn weten.

Hij zal dieper ingaan op de psychologische gelaagdheid van personages aan de hand van specifieke scènes en hij zal de deelnemers uitdagen zichzelf grondig te onderzoeken: Hoe ga je om met impulsen of zelfoordelen tijdens je spel? Hoe luister je als acteur echt in een scène? En hoe gericht kun jij je gedachten sturen en beïnvloeden? Volgens hem is het voor de geloofwaardigheid van je spel belangrijk te weten wat je zelf meeneemt, je oordelen los te laten en dat je je kwetsbaar en open durft op te stellen.  

,,De masterclass duurt twee dagen van 10 tot circa 18 uur. De groepen zijn klein, maximaal tien personen, die we opdelen in vijf koppels om scènes te spelen. Er is veel ruimte voor persoonlijke aandacht. Ik raad de deelnemers aan makkelijk zittende kleding te dragen en materiaal voor aantekeningen mee te nemen’’, aldus De Bruyn. Hij put uit eigen werk voor het maken van de spelscènes, maar biedt ook ruimte voor een specifieke spelscène die een deelnemer graag wil uitproberen.

Deelname aan deze eerste masterclass van Upstream Film & TV  in Zeeland bedraagt € 275,–  inclusief koffie, thee en lunch. Aanmelden kan via een mail naar: info@upstreamfilmtv.nl met vermelding van naam, telefoonnummer en mailadres. De deelnemers krijgen de scènes in januari toegestuurd.

Foto-onderschrift: Filmmaker Erik de Bruyn (foto: Nadine Maas)

Stevig fundament van liefde, inzet en creativiteit

Gezien: ‘De jongen van de Lange Jan’, Middelburgs Theater; zondag 18 december, Minitheater; Tekst en regie: Peter Adriaanse; 19 spelers en 3 muzikanten.

Gladheid noch finale WK voetbal weerhielden het publiek er zondagmiddag van massaal naar het Middelburgs Minitheater te komen. De muzikale kerstvoorstelling ‘De jongen van de Lange Jan’ trekt voortdurend een volle zaal. Terecht. Het is een productie die met veel liefde, inzet en creativiteit is gemaakt en die met sprankelend spelplezier wordt uitgevoerd.

Tekstschrijver en regisseur Peter Adriaanse brengt met deze voorstelling een ode aan Middelburg en specifiek aan die mooie, ooit zo gehavende, maar weer herrezen Lange Jan. Ook getuigt Peter als schrijver en regisseur van grote betrokkenheid met zijn cast. Zo groot zelfs dat hier en daar een scène is toegevoegd om sommige spelers wat ruimer aandeel te bieden, zonder dat die voor de voortstuwing van het verhaal per se nodig is.

De kern van dat verhaal blijft lange tijd verscholen achter de woorden  en beelden over het dagelijks leven in Middelburg anno december 1947. De stad ligt er nog steeds zwaar geschonden bij door de oorlogsvernielingen. Velen gaan gebukt onder de armoede, maar trots en doorzettingsvermogen om dit allemaal te boven te komen overheersen. De vier kinderen Sjakie, Gilles, Lies en Maatje symboliseren de kracht en hoopvolle toekomstverwachtingen van de jeugd. Zij weten vaak te vertederen. Een lollige tegenhanger biedt het duo Leuntje en Wannes, de twee oudjes die zich niet zo druk meer maken en sudderend op hun levenservaring de felle emoties bij anderen soms wat dempen.

Die emoties en verlangens trillen dus vooral onder de oppervlakte, maar worden uiteindelijk toch uitgesproken en getoond. Daar gaan veel changementen aan vooraf met inkijkjes in de woning van Opoe en Opa en in de kroeg De Reutel. Wat het decor betreft, weten Gerard van der Bliek en Frans Hennekam weer heerlijk uit te pakken. De talrijke korte scènes bieden veel ruimte aan de brede cast. Hier en daar zou wat meer variatie in de overgangen welkom zijn geweest. Er wordt wel wat vaak op en af gegaan omdat er ‘koffie/thee gehaald’ moet worden of omdat ‘het zo koud is buiten’.

De voltallige cast barst van spelplezier. Veelvuldig valt er te genieten van talentvolle pareltjes. Hulde ook dat ervoor gekozen is de mensen met echte zangstemmen de ruimte te bieden die hen toekomt. Deze 150^e voorstelling van het Middelburgs Theater is het waard door heel veel bezoekers beleefd te worden. Al was het alleen maar voor het – voor mij persoonlijk – absolute hoogtepunt in tekst, zang, muziek en vormgeving: Het lied over het onbegrijpelijke fenomeen dat ‘oorlog’ heet.

Persfoto: ‘De jongen van de Lange Jan’ met Daaf Hariot als Sjakie. (foto: Marja van Noort).

Wij zijn van ‘Sinterklaas Kapoentje’ en….doen goed!

Wat een mooie roomkleurige combinatie droeg Mirjam Meijer tijdens de tv- uitzending van Een Vandaag vorige week. ,,Wij zijn van Stichting Sinterklaas Kapoentje. Wij vinden dat iedereen Sinterklaas zou mogen vieren’’, liet Mirjam met een luid uithalende lach weten. Ze leek er plezier in te hebben, in goed doen voor mensen die veel armer zijn dan zij…..

Haar roomkleurige combinatie betrof een fraaie teddy body over een gelijk gekleurde wollen trui met ballonmouwen. Het moet gezegd: het stond haar fantastisch. Zij had er duidelijk over nagedacht hoe elegant mogelijk zij voor de televisiecamera kon verschijnen. Alles ten behoeve van het goede doel….

Mirjam heeft de ‘looks’ van Halina Reijn, maar dan met meer vlees op de botten dan deze bekende actrice/regisseur. Maar de brede mond van Mirjam is vergelijkbaar met die van Halina. En wat kan die Mirjam er een schaterende lach uit laten opborrelen. Zo bewees zij tijdens Een Vandaag…

Nou had Mirjam wellicht ook alle reden tot lachen, want ‘zij van de Stichting Sinterklaas Kapoentje’ doen ontzettend goed werk. De doelstelling luidt:

,,Heel graag willen wij iets van de magie van Sinterklaas doorgeven aan kinderen uit minima-gezinnen. Kinderen die het hele jaar niets nieuws hebben gehad willen we toch op 5 december een cadeau geven dat ze helemaal zelf hebben uitgekozen. Spiksplinternieuw, in originele verpakking zonder dat iemand anders daarmee gespeeld heeft! Speciaal voor jou, van de Sint. Omdat jij bent wie jij bent en het waard bent! Gewoon daarom!’’ Nou dat is mooi toch?…..

Kelly lachte wat minder uitbundig dan Mirjam. Kelly is een alleenstaande moeder voor wie het kopen van nieuwe Sinterklaascadeaus voor haar kinderen te duur is geworden. Ten behoeve van haar kindjes maakt ze gebruik van het aanbod van Stichting Sinterklaas Kapoentje en laat zich door de gierende Mirjam mee leiden door de speelgoedwinkel. Kelly glimlacht flauwtjes. Ze lijkt te beseffen dat zij nou eenmaal als typerend lid van de doelgroep moet opdraven. Alles ten behoeve van het goede doel….

Natuurlijk zullen de bedoelingen van de Stichting Sinterklaas Kapoentje oprecht zijn. Vast niet alleen om welgestelde vrouwen het genot te verlenen van ‘wat zijn wij toch goed bezig!!!!’ Maar mag het alsjeblieft een beetje minder neerbuigend? En vooral zonder die schaterlach?

‘Aquarium’: Bak met ruimte voor creativiteit

Gezien: Vrijdag 4 november 2022, Theater De Verdieping, Zierikzee;  ‘Aquarium’ van Nathan Vecht; door Theatergroep Zierik; regie: Yolanda Smits; spel: Hildegard van Popering, Mels Hoogenboom, Tamara van As, Wilco de Valk.

Auteur Nathan Vecht biedt met het toneelstuk ‘Aquarium’ aan regisseurs een bak met ruimte voor creativiteit. Regisseur Yolanda Smits weet die ruimte prima te gebruiken in haar versie van dit stuk bij Theatergroep Zierik. Vecht legt lekker veel op het bordje van de regisseur. Het verhaal speelt zich af in wisselende ruimtes. Ga daar maar aan staan als je maar een bescheiden speelvloer tot je beschikking hebt. Bovendien maakt de auteur het extra moeilijk door het spel zo te verweven dat het op die verschillende locaties ook gewoon doorgaat.

,,In de eenvoud schuilt de oplossing’’, blijkt in de voorstelling bij Zierik. En de toeschouwer moet ook zijn fantasie een beetje laten werken, maar wordt daartoe stevig gestimuleerd door het overtuigende spel van de acteurs.  Ook inhoudelijk biedt ‘Aquarium’ alle ruimte. Ook hier laat de auteur weer de keus aan de regisseur. Het stuk kan immers veel kanten op. Is het een komedie waarin de humor de boventoon moet voeren, of krijgen de zwarte kanten de meeste aandacht, of wordt het publiek een thriller ingezogen?

Ook hierin getuigt deze voorstelling van duidelijke regiekeuzes. De nadruk ligt op ‘zwarte komedie’ waarmee een cynische knipoog wordt gegeven naar de huidige samenleving, waarin alles en iedereen in de gaten wordt gehouden. Dat voert soms tot absurditeit, maar een waarschuwing daarvoor is best op z’n plek. De praktijk levert immers talrijke bewijzen van onterechte behandeling en beschuldigingen op basis van algoritmen, afluisterpraktijken, foute aannames, privacy schendingen. Beklemmend eng soms.

In deze voorstelling komt dat allemaal tot uiting. Op een lollige manier, mede dankzij de heerlijk bekkende teksten van Nathan Vecht. Naar mate de voorstelling vordert wordt de beklemming drukkender en vraag je je als toeschouwer af hoe dit moet eindigen en wat er allemaal achter zit.

De vier acteurs weten die ontwikkeling in hun spel heel fijn tot uiting te brengen. De optimistische Walter bijvoorbeeld verandert geleidelijk van vrolijke, stevige aanpakker tot een verwarde kwezel. Zijn vrouw Birgit valt langzaam in brokjes uiteen van een wat ijdele vrouw tot een totaal ontredderde ‘kip zonder kop’.

En dan zijn daar dus nog ‘de buren’: Rudi en Doris. Hij oogt met zijn stijve nek, stramme houding en slappe armen bijna als een karikatuur, maar zo eng, ‘lekker eng’ in feite, want hij weet zoveel lach op te wekken. Totdat Rudi ‘Stoel!’ roept, want dan begint het echt aan de ribben te komen. Doris is juist weer veel vileiner met een kostelijke mimiek en uitstekende timing. Mede die mix van spelingangen maken het zien van ‘Aquarium’ tot een waar toneelfeestje.

Voor meer informatie en ticketverkoop: www.theatergroepzierik.nl

Scène uit ‘Aquarium’ met Mels Hoogenboom als Rudi en Hildegard van Popering als Doris (foto: Peter Kouijzer)

‘Holy Spider’: Geen feel-good, maar absolute must

De film ‘Holy Spider’ komt op 10 november uit in de Nederlandse bioscopen en is in de dagen daarvoor al te zien in diverse Zeeuwse filmhuizen en in Cinecity in Vlissingen en Terneuzen. Het is bepaald geen ‘feel-good’ film wel een absolute must.  ‘Holy Spider’ mag een actuele en urgente film genoemd worden in relatie met de huidige onvrede over de situatie voor vrouwen in Iran. Je kunt vanuit betrokkenheid je haren (of een stuk daarvan) afknippen. Je kunt demonstreren en uit volle borst massaal ‘Vrouw, Leven, Vrijheid’ scanderen. Dat gebeurt allemaal en het getuigt van solidariteit met vrouwen in Iran. Het zien van de film ‘Holy Spider’ zal de overtuiging voeden dat het inderdaad nodig is pogingen te ondernemen verbetering te brengen in de leefomstandigheden van deze vrouwen en vooral in de manier waarop zij door mannen worden beschouwd, behandeld en benaderd.

Het verhaal in ‘Holy Spider’ speelt zich af  in  Mashad. Deze in grootte de tweede stad van Iran, is anno 2001 in de ban van een reeks moorden op prostituees. De dader is kort in het begin van de film al direct bekend: Saheed. Hij is een ogenschijnlijk brave bouwvakker en huisvader.  Hij is ervan overtuigd dat hij de van god gegeven taak heeft de straten van Mashad te zuiveren van ‘sletten’. Veel gewone burgers blijken het met hem eens.

‘Spider killer’ Saheed heeft echt bestaan. De journaliste Rahimi is een fictief personage, maar haar rol maakt duidelijk waarom de moordenaar lange tijd ongestoord zijn gang kon gaan. Hooggeplaatste geestelijken en politie laten de zaak aanslepen, en wanneer Saheed eenmaal is gepakt, schreeuwt buiten het politiebureau een menigte om zijn vrijlating. Het verhaal biedt een brede context van hoe een streng-islamitische maatschappij voortdurend zijn naargeestige schaduw over de gebeurtenissen werpt.

De film is gedraaid  in Jordanië en schuwt het brute geweld niet, maar woelt vooral ook intens besef op dat er meer zal moeten gebeuren dan dit soort zaken alleen aanzien en aanhoren. De hoofdrol van de journaliste Rahimi wordt vertolkt door de van origine Iraanse Zar Amir Ebrahimi. Zij won tijdens het Filmfestival in Cannes de prijs voor Beste Actrice.

Op naar het derde ‘Aquarium’

Wat een fijn vooruitzicht: Vrijdagavond 4 november 2022 ga ik naar de première van het toneelstuk ‘Aquarium’ bij Theatergroep Zierik in Theater De Verdieping in Zierikzee. Dat is voor mij het derde ‘Aquarium’ dat ik dit jaar ga zien. De eerste voorstelling van dit stuk zag ik eind april bij het Middelburgs Theater onder regie van Willem Huijbreghs, de tweede versie zag ik  eind september zelfs twee keer in het Vaillant Theater in Den Haag, want ja…onder regie van mijn eigen dochter. En nu dus nog de voorstelling onder regie van Yolanda Smits bij Zierik, die ik ook twee keer op mijn lijstje heb staan. Wellicht ben ik dan best een beetje een ‘Aquarium kenner’.

Is de verrassing er dan nu nog niet af? Nee, natuurlijk niet! Voor een ware toneelliefhebber blijft het immers enorm spannend om de verschillende interpretaties en vondsten van de diverse regisseurs te zien. Hoe de wisselende casts aan spelers omgaan met de teksten en hoe de thema’s tot uiting worden gebracht. Ik benadruk het nog maar eens een keer: Het gaat me niet om ‘goed, beter, best’, maar om verrast te worden hoe regisseurs ieder op eigen wijze zo’n stuk kunnen aanpakken en hoe ze daartoe zijn geïnspireerd. Bovendien hoe krijg je het als regisseur met de vormgeving  voor elkaar: een toneelstuk dat zich in drie verschillende ruimtes afspeelt?

‘Aquarium’ van Nathan Vecht is een stuk bij uitstek om dit als regisseur vanuit een persoonlijke interpretatie aan te vliegen. Je zou het een ‘geestige komedie’ kunnen noemen. Of is de omschrijving ‘zwarte komedie’ beter op z’n plek? Of is het in eerste instantie veel meer een ‘thriller’? Daar zijn keuzes in te maken en discussies over te voeren.

Nou is het niet de bedoeling om het voor de onbevangen toeschouwer onnodig ingewikkeld te maken. Dat zou ook niet terecht zijn, want ‘Aquarium’ is juist een zeer toegankelijk toneelstuk met een eigentijds verhaal en heerlijk bekkende teksten, waarbij veel te lachen valt. Bovendien word je als publiek een paar keer lekker op het verkeerde been gezet.

De toeschouwers maken kennis met Birgit en Walter die net hun nieuwe appartement hebben betrokken. De verhuisdozen staan nog her en der verspreid. Het aquarium is al wel geïnstalleerd, alleen het lampje ervan nog even fixen. Plotseling staan de buren Doris en Rudi in huis om Birgit en Walter welkom te heten. Is dat wel een goede timing? Nou ja….de koffie is gereed, dus de buren krijgen een warm onthaal? Maar daarna…..??

De rollen worden gespeeld door: Hildegard van Popering, Mels Hoogenboom, Tamara van As, Wilco de Valk. De voorstellingen zijn op: 4, 5, 6 (matinee), 11, 12, 18, 19 en 20 (matinee) november. Voor ticketverkoop: www.theatergroepzierik.nl

Cast van ‘Aquarium’ vlnr.: Hildegard van Popering, Mels Hoogenboom, Wilco de Valk, Tamara van As (foto: Peter Kouijzer)

Nog één keer een wolkje van geluk

‘Geluk kun je beter niet najagen, grijpen en vasthouden. Geluk is zo broos. Voor je het weet, knijp je het dood. Geluk manifesteert zich soms vluchtig als een wit wolkje dat langs de hemel voorbij drijft. Het beste wat je kunt doen, is er even blij naar zwaaien en beseffen. Dat is een wolkje geluk. Een optreden van Ensemble Alteklein is voor mij zo’n wolkje geluk’.

Met die persoonlijke ontboezeming begon ik  de tekst bij de CD ‘Alteklein’ die in 1995 werd uitgebracht en waarvoor muzikant en spil van dit Schouwen-Duivelandse ensemble mij had uitgenodigd. Een uitnodiging die ik vereerd en enthousiast aannam. Ik was oprecht fan van die buitenissige groep van soms wel achttien muzikanten. Waar ze optraden ontstond spontaan een feestje.  Het ongebreidelde uit de beginperiode maakte plaats voor een serieuzere aanpak. Naast humor begonnen ook melancholie en levenswijsheid zich een plek te verwerven in de composities van Harry van der Wekken.

Het is alweer lang geleden: 1995, maar nu zaterdag 10 september 2022 wordt de kans geboden nog één keer een  wit wolkje van geluk van voorbij te laten drijven. Op deze dag om 16.00 uur onder de Beuze aan het Havenplein in Zierikzee zal Alteklein 2.0 zich laten horen. Dat is een geheel ander ensemble dan ruim 25 jaar geleden. Geen nostalgie dus, maar wel ontstaan uit de rijke muzikale voedingsbodem van die toen. Een concert dat met een mooie stap naar de toekomst een eerbetoon brengt aan die muzikanten van toen.

Bedenker van dit nieuwe project Alteklein 2.0 is Wim Bakker. Hij speelde destijds als drummer mee in dit ensemble. Nu als bestuurslid van het Eindeloos Eiland Festival  op Noord-Beveland (EEF) opperde hij het idee voor een hedendaags muziekproject op basis van de cd die Alteklein in 1995 uitbracht.

,,Ik vond het wel leuk, maar zei dat ik me er verder helemaal niet mee wilde bemoeien. Ik ben heel blij dat het geen remake betreft, want ik houd niet van ouwe koeien, ik ben veel benieuwder naar nieuwe koeien’’, luidde de reactie van Harry van der Wekken. Bij het creëren van die ‘nieuwe koeien’ is Harry’s neef Mischa van der Wekken nauw betrokken. Hij speelde als puber mee in Ensemble Alteklein op de tenorsax, genoot van alle ervaringen daar en van de concerten waar oom Harry hem mee naar toe nam. ,,Dat alles heeft mij zeer gestimuleerd om voor het Conservatorium te kiezen’’, zegt Mischa die nu al jaren professioneel musicus en muziekdocent is. Mischa wist de juiste professionele musici ervoor bijeen te krijgen en het project Alteklein 2.0 beleefde een spetterende uitvoering tijdens het EEF-Festival op 19 juni dit jaar. Maar ja, dat was dus wel op Noord-Beveland. Terwijl Ensemble Alteklein vrijwel letterlijk vanuit de klei op Schouwen-Duiveland is ontstaan. Hoe terecht is het dan ook dat dit project zaterdagmiddag 10 september een tweede uitvoering krijgt in Zierikzee.

En hoe mooi is het dat juist dit concert geldt als slotact van de organisatie Muziek Monumentaal, die (voorlopig) ophoudt te bestaan en de Open Monumenten Dag op Schouwen-Duiveland hiermee een bijzondere afsluiting biedt. Vanaf 16.00 uur dus op Het Havenplein, gratis toegankelijk.

Duizenden vluchtelingen overspoelen Vlissingen

Bizar, verbijsterend, overrompelend….er zijn nauwelijks woorden voor te vinden voor de hartbrekende taferelen van de ellende van tienduizenden mensen die in Vlissingen zijn aangekomen. Het zijn Belgische vluchtelingen die huis en haard hebben verlaten. Ze zijn op drift geraakt door de wrede Duitsers. In Vlissingen en in de rest van Walcheren wacht deze mensen een hartverwarmende opvang.

Ja….echt waar! Maar dan heb ik het natuurlijk niet over nu, maar over 1914: de Eerste Wereldoorlog. Toen was er nog medemenselijkheid en bestond het begrip ‘populisme’ hier nog niet of werden de extreme kanten ervan in elk geval nog niet openlijk in de praktijk gebracht.  In 1914 werd er op alle fronten hulp verleend in de vorm van onderdak en voedselvoorziening. Er werd zelfs een Belgische school opgericht.

Nu varen er cruiseschepen aan Vlissingen voorbij. Nou ja, niet de cruiseschepen natuurlijk die rijke toeristen voor even aan wal zetten, want het zou zonde zijn als de Scheldestad een deeltje van hun duiten niet zou meepikken. Maar dat ene cruiseschip ‘Silja Europa’ gaat niet afmeren in Vlissingen. Het college van burgemeester en wethouders ziet af van het plan in dat schip elfhonderd vluchtelingen voor een half jaar onderdak te bieden. Die stumpers kunnen immers best op stoeltjes of buiten in het gras voor het aanmeldcentrum in Ter Apel slapen? Dat zijn ze inmiddels toch wel gewend?

Anno 2022  blijkt medemenselijkheid het af te gaan leggen tegen populisme. Het ware te hopen dat het nooit en te nimmer nog eens heel hard gaat stormen in Vlissingen. Zo hard dat de Westerschelde een deel van de stad overspoelt. Een hulpactie als ‘Beurzen open, Dijken dicht’, lijkt ondenkbaar te worden. Dat was in 1953 , maar de tijden zijn veranderd, heel erg veranderd.

Tienduizenden Belgen op de vlucht voor de Duitsers togen naar Zeeland

Kunstschouw Award, en de winnaar is: Natalia Grezin

De jury, bestaande uit Marjolijn van den Adel, Anna Blom en Bert Coenen, koos uit de vele getalenteerde jonge deelnemers aan de Kunstschouw van dit jaar Natalia Grezin als winnaar van de Kunstschouw Award voor haar beeldend werk River with thin skin.

De jury prijst haar hoogwaardige vakmanschap in haar zorgvuldig gemaakte kunst die opvalt door de vele verschillende materialen, op verfijnde wijze verwerkt. Eigentijds plastic, polyethyleen, wol, draad, fluweel en piepkleine kraaltjes.

,,Ieder onderdeeltje, hoe klein ook, met een eigen doel, als het perfecte ‘taalgebruik’ om de bedoelde symboliek van de werken uit te drukken. Gevlochten tranen die stromen en uiteen vallen, rauwe wonden met een bloederig effect. Een thematiek die onder de huid van de beschouwer kruipt’’, aldus het juryrapport.

De jury was onder de indruk van haar conceptuele uitdrukkingskracht die het verleden met het heden verbindt, alles wordt in haar werk opnieuw gerangschikt. De symboliek verleent het werk grote kracht.   

Het winnende kunstwerk: River with thin skin.

Wie verdient dit jaar de Kunstschouw Award?

Een onafhankelijke jury heeft, zoals voorgaande jaren, weer veel werken van  getalenteerde jonge kunstenaars die meedoen  aan de Kunstschouw op Schouwen-Duiveland grondig bekeken en besproken. De genomineerden voor de Kunstschouw Award 2022 voor jonge kunstenaars zijn, in willekeurige volgorde:

Pien Vroonland

Genomineerd voor haar film Beter een duif.

Een kwalitatief hoogstaand product, waarin Pien zelf de hoofdrol  speelt en Mels Hoogeboom de andere. Pien Vroonland verzorgde ook de productie en heeft zelf gefilmd. En last but not least komen het idee en het concept van haar.

Natalia Grezin.

Genomineerd voor haar beeldend werk River with thin skin.

Gevlochten tranen die stromen en uiteen vallen, rauwe wonden met een bloederig effect. Een thematiek die onder de huid van de beschouwer kruipt.

Haar conceptuele uitdrukkingskracht verbindt het verleden met het heden, alles wordt opnieuw gerangschikt. De symboliek maakt het werk krachtig.

Arjen Witteveen

Genomineerd voor het werk Antroporosion.

Dit is werk met een knipoog. Maar wel met speelse ernst. Want het getuigt ook van een diepere laag, een diepere betekenis.

Dit werk markeert een spanningsveld tussen natuurlijke en en kunstmatige erosie. Tussen het effect van de overmachtige natuur op materiaal en de wereld maar tevens op de rol van de manipulerende mensheid daarin. Een doordacht concept in een prachtige en krachtige beeldtaal.

Een eervolle vermelding

Voor Amber houtzager. Voor  haarzelf als ‘levend kunstwerk’ met de titel Gelabeld.

Volwassen eigentijdse kunst van een 17-jarige, waarmee Amber  tot nadenken aan wil zetten over het (zelf)labelen. Over welke labels op jou geplakt zitten. En of gewoon jezelf zijn niet het enige label is dat ertoe doet. Originele conceptueel sterke kunst, de jury vindt haar een belofte voor de toekomst.

De prijsuitreiking vindt zaterdagavond 18 juni om 20.30 plaats in restaurant De Daleboutshoeve in Burgh-Haamstede.

Pien Vroonland, een van de genomineerden voor de Kunstschouw Award 2022 voor haar korte film ‘Beter een duif’.

Ach arme Jacques, pootje gelicht door Marjolein

Wat een droevige ontwikkelingen toch in de gemeente Reimerswaal. Hadden ze het college-akkoord tussen SGP, Leefbaar en PvdA eindelijk rond, blijkt één zinnetje het grote struikelblok te zijn. Dat zinnetje luidt: ,,We gaan niet mee met de trend om alle inwoners genderneutraal te benaderen.’’

Dat zinnetje klinkt op zichzelf staand natuurlijk absoluut niet aardig, maar de eerlijkheid gebiedt te vermelden dat het de slotzin is van een korte passage die eraan vooraf gaat: ,,Al onze medewerkers mogen rekenen op gelijke behandeling, ongeacht hun achtergrond en maatschappelijke status. We gaan respectvol om met diversiteit. Ook verschillen tussen man en vrouw mogen er zijn.’’

Nou in zijn totaliteit denk ik dan: ‘’Aardig compromis gevonden tussen drie partijen die met hun principes best ver uit elkaar liggen.’’ Maar ja, ik ben in feite geen maatstaf, want ik ben inwoner van de gemeente Schouwen-Duiveland. Een gemeente die pretendeert een zogeheten ‘inclusieve gemeente’ te zijn, maar waar het hijsen van de regenboogvlag absoluut niet mogelijk is. Dat is nou eenmaal de knieval die de college partijen hier moeten maken naar in elk geval de SGP.

,,Dan zijn ze in Reimerswaal wel een stapje verder met het vinden van een compromis’’, bedacht ik me. Daar wordt de regenboogvlag wel gehesen en daar is de subsidie aan Podium Reimerswaal voorlopig weer veilig gesteld. Wat fijn voor programmeur Jacques Boonman, want dat is ook wel eens anders geweest door toedoen van vooral SGP en Leefbaar Reimerswaal. Blijkbaar kunnen die partijen toch ook over hun eigen schaduw heen springen. Dat bedacht ik me dus allemaal, maar uiteindelijk ten onrechte!!

Maar ja, hoe kon ik ook bedenken dat PvdA raadslid Marjolein Sinke zou zwelgen in haar principes en daarmee in elk geval Jacques Boonman en dus Podium Reimerswaal weer pootje licht? Regeren is vooruitzien, heeft een legendarische PvdA-politicus ooit gezegd, maar die les lijkt Sinke zich niet ter harte te hebben genomen bij haar besluit de beoogde coalitie op te blazen.

Natuurlijk kreeg Sinke veel bijval van betrokkenen die zich gekwetst voelden door dat gewraakte zinnetje over genderneutraal. Zij blijkt prat te gaan op haar principes en draagt dat met trots uit. Dat is haar goed recht, maar of star vasthouden aan principes je tot een goede politicus maakt, is zeer de vraag. De kunst van water bij de wijn doen en compromissen sluiten zonder wezenlijk je ziel te verkopen, kan vaak van groter belang zijn.

Voor mij dreigt programmeur Jacques Boonman in dit drama een van de grootste verliezers te worden. De PvdA is dus door de onwrikbare houding van Sinke uit het te vormen college in Reimerswaal gestapt. Grote kans dat SGP en Leefbaar nu samen verder gaan. Met 12 van de 19 zetels hebben ze tenslotte een meerderheid. Dat er dan alsnog een streep door de subsidie aan Podium Reimerswaal gaat, is niet ondenkbaar. Zij hebben dat culturele pareltje al eens eerder om zeep geholpen.

Dreigt de programmering van Jacques Boonman voor Podium Reimerswaal het slachtoffer te worden van de principiële keuze van PvdA-raadslid Marjolein Sinke?

Oorlogsleed valt niet te ontvluchten

Gezien: Zondag 1 mei 2022; Theater De Verdieping, Zierikzee; marathonvoorstelling ‘Struisvogels op de Coolsingel’ door Theatergroep Zierik; tekst: Anna Enquist, Anne Vegter, Antoine Uitdehaag; regie: Nelleke Tamerus (vier voorstellingen), Yolanda Smits (voorstelling ‘ANNA’); spel: Grietje Gerami, Cora Hoogstrate, Justin Troost, Renée van der Hulle-Ossendrijver, Tamara van As, Wilco de Valk, Diane Nijweide, Nadine van der Hulle.

‘Rusland schendt het Zweedse luchtruim’ pik ik uit het laatste nieuws op internet nog net even mee voordat ik me verder zondag voor het overgrote deel van de dag onderdompel in vijf voorstellingen van Theatergroep Zierik. Vijf voorstellingen waarin zeven monologen van slachtoffers van het bombardement op Rotterdam op 14 mei 1940. Dat is best lang geleden. Dat bericht over het agressieve Rusland is heel actueel. Je kunt je ogen en oren ervoor sluiten voor die oorlog toen en voor de dreiging nu. Maar laten we maar eerlijk zijn: oorlogsleed valt niet te ontvluchten.  En wie is er op dit moment niet bang voor wat ons te wachten staat?

Ongeloof en verbijstering overheersten 82 jaar geleden. Maar hoe zijn we nu voorbereid? Hebben we nu wel de kracht om de wereldvrede te bewaren? Deze gedachten en emoties woelen door m’n lijf tijdens het kijken naar ‘Struisvogels over de Coolsingel’. Ik zie en hoor gewone mensen, die vooral bezig zijn met hun dromen, verwachtingen en verlangens. Mensen die dat alles plotseling doorkruist zien worden door totale vernietiging.

De prille, lieve, mooie Rita zal haar rol van ‘Ophelia’ nooit spelen en zal de eerste liefdeskus in haar leven niet krijgen. Adelheid heeft zich als vrouw en moeder altijd netjes ‘aangepast aan de omstandigheden’, maar wist niet dat ze onder puin van de bommen van haar eigen landgenoten zou sterven. Ook haar eigenzinnige zoon Helmut had andere levensverwachtingen. Hij is niet van plan zichzelf te verloochenen, maar zijn moed wordt vroegtijdig gesmoord. Hedy mag haar stille geheimen nog één keer delen met Arie, haar kanarie, maar dan zullen ook zij voor altijd zwijgen. Cato en Leendert zullen hun opbloeiende liefde nooit kunnen consumeren. Haar hunkering naar hem doet Cato nauwelijks beseffen van wat er om haar heen gebeurt en Leendert opent de kooi van zijn leeuw voordat hijzelf zal bezwijken. ,,Ik had hem kunnen vermoorden’’, schrijft Anna in haar dagboek over de hulp die zij als chirurg bood aan die gewonde Duitse generaal. Haar alter ego toont de worsteling tussen gevoelens en beroepsethiek.

Zeven levens van gewone mensen verteld in vijf voorstellingen. Dat is veel, maar vooral ook heel goed dat Theatergroep Zierik dit doet: Een met veel bezieling gemaakte totaalproductie met over de hele linie een verrassend hoog spelniveau. Na het zien van vijf voorstellingen op één dag voel ik de beklemming stevig optrekken. Aan het slot een verplicht aanhoren van John Lennons ‘Imagine’ ervaar ik dan als een overkill. Die ‘voorstelling’ maak ik zelf liever in m’n eentje.

Overigens behoeven alle delen van ‘Struisvogels op de Coolsingel’ niet in één dag te worden bezocht. De komende weken worden ook steeds twee voorstellingen op één dagdeel opgevoerd. Voor speelschema en kaartverkoop zie: www.theatergroepzierik.nl

Grietje Gerami als ‘Rita’ in Struisvogels op de Coolsingel (foto: Peter Kouijzer)

Zwarte komedie met vette knipoog én waarschuwing

Gezien: Zat. 30 april 2022, Minitheater Middelburg: ‘Aquarium’- het Middelburgs Theater; tekst: Nathan Vecht; regie: Willem Huijbreghs; spel: Rein Borcheld, Astrid de Buck, Koen Mijnheer, Ploneke Scholtsz.

‘Heb ik de afgelopen tijd websites bezocht, die als dubieus aangemerkt kunnen worden?’, schiet er door mijn hoofd op de terugweg na het zien van de première van ‘Aquarium’. Beetje benauwende gedachte, want met m’n eigen naam tref ik het natuurlijk ook al niet. Die doet immers niet in eerste instantie een gewone, puur Nederlandse, witte vrouw vermoeden. Ik grinnik even, want wat een toneelstuk al niet te weeg kan brengen. Ja…, maar toch!

‘Aquarium’ gaat over meerdere dingen, maar vooral over de gekten in het huidige digitale tijdperk. Laat dat maar aan Nathan Vecht over. Hij manifesteert zich steeds vaker als getalenteerd tekstschrijver die actuele thema’s met lekker aangedikte taal kan duiden. Dat levert in dit geval een heerlijke zwarte komedie op. Een toneelstuk met veel humor en een vette knipoog maar toch ook met een waarschuwing. Er valt heel veel te lachen, maar het verhaal roept ook enige compassie op met een machteloze dromer als Walter. Wat een stumper en wat raakt hij onterecht verward in een  web van abstracte dreigingen. Want ja, dat krijg je ervan als je dingen doet die opvallen bij de ‘inlichtingendienst’. En vooral als ‘die dingen’, die in feite niks met elkaar te maken hebben, dan ook nog eens worden gecombineerd. ,,Zo werken nou eenmaal de algoritmes’’, krijgt Walter te horen.

Regisseur Willem Huijbreghs heeft gekozen voor een uitvergrote speelstijl en lekker veel vaart in het spel, waar de spelers prima mee uit de voeten kunnen. Die uitvergroting levert personages met dik omlijnde contouren op. Al gaat die uitvergroting wat mij betreft soms wat ver, is het een goed te motiveren keus, want alle vier op zich staan  ze voor een herkenbare tik, afwijking, angst of onhebbelijkheid. Walter blijkt een  wat al te bevlogen poëtische kunstzinnige kerel. Zijn wat oudere vrouw Birgit twijfelt aan eigen talent zowel in haar beroep als in haar relatie en zou zo graag door anderen ‘als belangrijk’ beschouwd willen worden. De buren Doris en Rudi  zijn wat schimmiger, lijken klem te zitten in hun eigen leven, maar weten op  bombastische wijze binnen te dringen in het leven van Walter en Birgit, die letterlijk niet de kans krijgen hun leven in hun nieuwe huis op poten te zetten. De verhuisdozen blijven onuitgepakt.

Het aquarium staat al wel vrolijk te stralen en gaat lekker bubbelen als het pompje eenmaal hersteld is.  Maar dat geldt dan ook als heerlijke metafoor voor een samenleving waarin de één zich in graaft om ongezien te blijven en de ander vrolijk rond spartelend het gevaar loopt ‘gepakt’ te worden.

Het publiek krijgt een ruime inkijk in de woning waar het zich allemaal afspeelt en mag daarbij zelf de camera voeren. Want als in de keuken de dialoog wordt gevoerd, kan ook meegekeken worden met wat er boven gebeurt en andersom. Dus wat ‘Aquarium’ betreft: Veel te zien, veel te horen, veel te lachen en best aardig wat om nog even over na te denken na afloop.

Voor de verdere speellijst zie: www.middelburgsminitheater.nl

Cast van ‘Aquarium’: Koen Mijnheer, Astrid de Buck, Ploneke Scholtsz, Rein Borcheld (foto Marja van Noort)