Verblind door liefde en solidariteit

Gezien: Zondag 21 april 2024; Theater De Verdieping Zierikzee; Monoloog ‘Dansen op Der Boede’; Spel: Wilma Selen; Tekst en regie: Rens Schot; Stichting Valreep.

‘Wat een blijk van solidariteit’, hoorde ik als verzuchting van een toeschouwster bij het verlaten van de zaal na de voorstelling ‘Dansen op Der Boede’. Actrice Wilma Selen had het publiek ruim drie kwartier in de greep gehouden met een monoloog over een vrouw die door liefde en solidariteit verblind is geraakt. Die vrouw betreft Jo Verstraate (1909-1986), beter bekend onder haar schuilnaam als schrijfster Dignate Robbertz. Zij schreef populaire streeksromans over mensen en gebeurtenissen in het Zeeuwse land: ‘Jikkemien’, ‘Man te Roer’, ‘Volk van Bazalt’,  ‘Govert’, ‘De heks van Veere’.

Wilma voert ons mee door het leven van deze vrouw die aanvankelijk sympathie opwekt, ons vervolgens doet huiveren en afschrikt en uiteindelijk bij sommigen wellicht wat compassie kan opwekken. Compassie omdat Jo vanuit compromisloze liefde voor haar man omstreden keuzes in haar leven heeft gemaakt. Zij doet haar verhaal als schrijfster bij de presentatie van haar nieuwste boek ‘De Ulekop’ in 1965. De aanwezigen zijn vooral geïnteresseerd in de relatie tot haar echtgenoot, die kort geleden is overleden.

Het is heel knap als je als speelster met een monoloog zoveel geconcentreerde aandacht en wisselende emoties kunt afdwingen. Hulde ook aan de lekker bekkende tekst en regie van Rens Schot. De voorstelling is deels gebaseerd op de biografie van Lo van Driel: ‘Het ongerijmde leven Martien Beversluis’. Jo Verstraate, dochter van de sluiswachter in Veere, viel als jonge vrouw als een blok voor die Martien Beversluis, met wie ze in 1937 trouwde.

Jo zette haar man op een voetstuk, bewonderde hem haar leven lang en achtte zijn talent ver boven het hare verheven. Ten onrechte, maar dat kan liefde blijkbaar tot gevolg hebben. Schrijver, publicist, activist Martien Beversluis was omstreden. Hij waaide met alle winden mee. Hij begon als gematigd protestant, werd daarna socialist, communist, gereformeerd, nsb-er, sympatisant van de germaanse ss, katholiek en antroposoof. In WOII speelde hij als burgemeester van Veere en Vrouwenpolder geen fraaie rol. Maar Jo bleef haar man in alles trouw en werkte zelf ook met veel plezier mee met haar komisch bedoelde bijdragen in De Zeeuwsche Stroom, het partijblad van de nsb in Zeeland.

‘Jo, denk toch na!, kom tot inkeer!’, zou je deze vrouw bijna willen toeroepen, maar haar eigenzinnigheid doet je beseffen dat zij haar eigen opvattingen over ‘goed of fout zijn in de oorlog’ zal blijven koesteren. Een voorstelling waar je nog lange tijd over na kunt praten en denken. De komende weken nog te zien in Domburg, Leeuwedorp, Middelburg, Serooskerke, Sint Laurens. Zie voor speellijst: www.valreep.com

Foto: Wilma Selen met portret van Jo Verstraate en Martien Beversluis.